Παρασκευή 29 Μαΐου 1970

ΑΡΘΡΑ



Έρευνα: Αθλητές ακόμα και 12 ετών παίρνουν συμπληρώματα διατροφής στην Ελλάδα 

Το πιο ανησυχητικό είναι ότι ανήλικοι Έλληνες αθλητές λαμβάνουν σε ποσοστό 17,2% κρεατίνη και πρωτεΐνη, ποσοστό μεγαλύτερο από κάθε άλλη διεθνή έρευνα, παρά το γεγονός ότι αυτό απαγορεύεται από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή 

Ακόμα και από την ηλικία των 12 ετών παίρνουν συμπληρώματα διατροφής  οι Έλληνες αθλητές σύμφωνα με έρευνα του υποψήφιου διδάκτορα του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεοδωρου Μιχαήλ.

Στην έρευνα συμμετείχαν 1.518 αθλητές από 27 διαφορετικά αθλήματα. 
Συνολικά το 64,9% των συμμετεχόντων (984 αθλητές) απάντησε ότι λαμβάνει κάποιο συμπλήρωμα διατροφής ενώ, σύμφωνα με την έρευνα, όσο μεγαλώνει η ηλικία τόσο μεγαλώνει και το ποσοστό λήψης.
Ο μέσος όρος των συμπληρωμάτων, όπως σημειώνει το Έθνος, ήταν τέσσερα ανά αθλητή. 
Σύμφωνα με τον κ. Μιχαήλ το πιο ανησυχητικό είναι ότι ανήλικοι Έλληνες αθλητές λαμβάνουν σε ποσοστό 17,2% κρεατίνη και πρωτεΐνη, ποσοστό μεγαλύτερο από κάθε άλλη διεθνή έρευνα, παρά το γεγονός ότι αυτό απαγορεύεται από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή.
Τα περισσότερο δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής ήταν τα ενεργειακά ποτά (47,6%), οι ενεργειακές μπάρες (44,2%) και οι πολυβιταμίνες (42,2%).
Στις πρώτες θέσεις των αθλημάτων με την υψηλότερη εξάπλωση χρήσης ήταν η άρση βαρών (100%) και το τρίαθλο (94,6%) ενώ στις χαμηλότερες ήταν η ιστιοπλοΐα και η σκοποβολή.
 
Όσον αφορά τους λόγους της λήψης συμπληρωμάτων πρώτη απάντηση ήταν η αύξηση της ενέργειας (21,7%), δεύτερη η ενίσχυση της διατροφής (16,2%) και τρίτη η βελτίωση της αθλητικής απόδοσης (12,9%).
Πηγή: Πρώτο Θέμα 15-5-2019 




Έφηβοι με αλλεργία στους γονείς
LISA DAMOUR / THE NEW YORK TIMES



Πραγματική αλλεργία στους γονείς τους αναπτύσσουν πολλοί έφηβοι. Παρότι το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται συνήθως γύρω στην ηλικία των 13 ετών και διαρκεί για μερικούς μήνες, σε μερικές περιπτώσεις η αλλεργία στους γονείς μπορεί να κρατήσει ακόμη και χρόνια.
Η ενηλικίωση προϋποθέτει τον χωρισμό του παιδιού από τους γονείς του. Η διαδικασία αυτή ξεκινά συνήθως στην πρώιμη εφηβεία με μία απότομη και έντονη ανάγκη του εφήβου να διαχωρίσει τη θέση του από τους ενήλικες στο σπίτι.
Καθώς οι έφηβοι αρχίζουν να απομακρύνονται από τους γονείς, κατατάσσουν τις προτιμήσεις και τις συνήθειες των γονέων τους σε δύο κατηγορίες: αυτές που απορρίπτουν και αυτές που σκοπεύουν να υιοθετήσουν.
Μπορεί να μη σκεφτόμαστε καθόλου εάν θα φορέσουμε παλαιά αθλητικά παπούτσια. Τι θα γινόταν, όμως, εάν το έφηβο παιδί μας βρίσκει τη συνήθειά μας αυτή αφόρητη; Γιατί θα πρέπει το παιδί μας να νοιάζεται τι θα φοράμε στα πόδια μας; Γιατί η ταυτότητά του παραμένει αλληλένδετη με τη δική μας, έως ότου αναπτύξει τις δικές του ενδυματολογικές συνήθειες και προτιμήσεις.
Η αλλεργία στους γονείς πρέπει, όμως, να αντιμετωπιστεί ως καθησυχαστική ένδειξη κανονικής ανάπτυξης. Παρότι γνωρίζουμε διαισθητικά ότι τα παιδιά μας δεν θα μας θαυμάζουν για πάντα και δεν θα απολαμβάνουν για πάντα την παρέα μας, όπως όταν ήταν μικρά, η μετάβαση στη νέα φάση είναι ευκολότερη αφού συνειδητοποιήσουμε ότι οι αλλεργίες αυτές των εφήβων μας προμηνύουν το επόμενο κεφάλαιο της σχέσης μας μαζί τους.

Ακόμη, όμως, κι αν αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα την αλλεργία των παιδιών μας, η εμφάνισή της παραμένει ιδιαίτερα οδυνηρή. Σε όσους εφήβους η αλλεργία αυτή εκδηλώνεται με ασέβεια και αγένεια, ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισής της είναι η θέσπιση συγκεκριμένων κανόνων.
Μόλις οι έφηβοι βρουν χρόνο και χώρο για να αναπτύξουν τις δικές τους δεξιότητες, ενδιαφέροντα και γούστα, η αλλεργική τους αντίδραση απέναντι στους γονείς συνήθως εξαφανίζεται. Την ίδια στιγμή, η ταχύτατη νευρολογική ανάπτυξη των εφήβων λειτουργεί καταπραϋντικά στις ορμές και τις απότομες κρίσεις οργής τους. Καθώς μεγαλώνουν οι έφηβοι, οι γνωσιολογικές ικανότητές τους τους επιτρέπουν να δουν την πραγματική εικόνα των γονέων τους.

Οι έφηβοι είναι τότε έτοιμοι να μας αντιμετωπίσουν με ωριμότητα και να ανεχθούν τις μέχρι τότε εκνευριστικές μας ιδιαιτερότητες. Η στιγμή είναι κατάλληλη να επανασυνδεθούμε με τα παιδιά μας και να μάθουμε να μοιραζόμαστε και να καλλιεργούμε κοινά ενδιαφέροντα μαζί τους.
Επανεμφάνιση

Οι ιδιότυπες αλλεργίες των εφήβων μπορεί να ξανακάνουν την εμφάνισή τους σε στιγμές κατά τις οποίες οι έφηβοι επιθυμούν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της προσωπικής τους ζωής, όπως κατά τη διάρκεια επισκέψεων των γονέων στο πανεπιστήμιο. Οι κρίσεις αυτές έχουν, όμως, μικρή διάρκεια και δεν πλήττουν το αίσθημα τρυφερότητας των εφήβων απέναντι στους γονείς.




Από το παραδοσιακό «ζακέτα να πάρεις», στους γονείς... ελικόπτερα
·         
«Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς-ελικόπτερα εμπλέκονται στη ζωή των παιδιών τους ξεπερνά κατά πολύ το γονεϊκό τους καθήκον», λένε οι ειδικοί.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
«Δεν θέλω να πηγαίνω με τα παιδιά στην πλατεία, φοβάμαι ότι θα χτυπήσουν», «μη χοροπηδάς, μπορεί να πέσεις», «δεν αφήνω τους γιους μου να κάνουν ποδήλατο, διότι μπορεί να τραυματιστούν», «σήμερα πήραμε μπράβο από τη δασκάλα», «δεν ξέρεις εσύ τι είναι καλό για σένα, εγώ ξέρω», «όπως ο μπαμπάς έπαιζε μπάσκετ, έτσι θα παίζεις κι εσύ». Σας θυμίζουν κάτι αυτές οι φράσεις; Εχετε ακούσει φίλους γονείς να τις λένε στα παιδιά τους ή μήπως κάποιες λέτε και εσείς στα δικά σας; Πολλοί είναι οι γονείς που θα ήθελαν να «σκεπάσουν» τα παιδιά τους με μια προστατευτική ομπρέλα, περίτρανη απόδειξη της αγάπης τους και ασπίδα ενάντια σε κάθε κακό, ή να «περιπολούν» τον χώρο τους, για να απομακρύνουν εχθρούς και κινδύνους, αλλά η ζωή έχει αποδείξει ότι αυτό είναι αδύνατο και η ψυχολογία έχει διαπιστώσει ότι είναι ταυτόχρονα επιβλαβές για την ψυχική τους υγεία και ανάπτυξη.
Ο όρος helicopter parents (γονείς-ελικόπτερα) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Dr Haim Ginott το 1969 στο βιβλίο του «Parents & Teenagers» και προήλθε από εφήβους που είπαν πως νιώθουν ότι οι γονείς τους «αιωρούνταν» από πάνω τους σαν ένα ελικόπτερο. «Πρόκειται για γονείς υπερβολικά εμπλεκόμενους στη ζωή των παιδιών τους, υπερκαθοδηγητικούς, υπερεπικεντρωμένους σε αυτά, υπερπροστατευτικούς και συχνά τελειομανείς. Ο τρόπος με τον οποίο εμπλέκονται στη ζωή των παιδιών τους ξεπερνά κατά πολύ το γονεϊκό τους καθήκον» μας δίνει το προφίλ τους η Εύα Τορνάρη, σύμβουλος ψυχικής υγείας. Οι γονείς αυτοί ανησυχούν και φοβούνται υπερβολικά για το παιδί τους και προσπαθούν να καλύψουν κάθε επιθυμία του πριν ακόμα αυτή εκφραστεί. «Βέβαια», διευκρινίζει, «η υπερπροστασία δεν ικανοποιεί κάποια πραγματική ανάγκη των παιδιών, αλλά την ανάγκη, την ανασφάλεια και τον φόβο των ίδιων των γονιών». Ετσι καταλήγουν να υποκαθιστούν τα παιδιά τους στις υποχρεώσεις τους, κάνουν γι’ αυτά όσα θα μπορούσαν να καταφέρουν αν προσπαθούσαν μόνα τους και παίρνουν αποφάσεις βασισμένες στο «εγώ» τους.
Καταπιεσμένα παιδιά
Αυτού του είδους η γονεϊκή συμπεριφορά μπορεί να ναρκοθετήσει την ομαλή ψυχική και πνευματική ανάπτυξη ενός παιδιού. «Η τακτική των καταπιεστικών γονιών είναι να καταπνίγουν τις επιθυμίες των παιδιών· δεν τους δίνουν τα περιθώρια για πρωτοβουλία και αυτονομία και καταλήγουν στο μέλλον να διαμορφώσουν σχέσεις και χαρακτήρες εξαρτητικού τύπου» διευκρινίζει η παιδοψυχίατρος Βασιλική Θεμελή και προσθέτει, «επίσης οι καταπιεστικοί γονείς συχνά αποξενώνουν το παιδί από τον εξωτερικό κόσμο, κάνοντάς το αρκετά ντροπαλό, εσωστρεφές, μοναχικό, αυξάνοντας τις πιθανότητες στο μέλλον να γίνει ένας ενήλικας με δυσκολίες στην κοινωνική του συμπεριφορά ή να πέσει σε μια καταθλιπτικόμορφη κατάσταση».
Μήπως λοιπόν οι σημερινοί καταπιεστικοί-υπερπροστατευτικοί γονείς μεγαλώνουν τους αυριανούς καταθλιπτικούς ενηλίκους; Η παιδοψυχολόγος Ειρήνη Γρίβα θεωρεί ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στην καταπίεση στην παιδική ηλικία και στην εμφάνιση κατάθλιψης στην ενήλικη ζωή. «Η κατάθλιψη μπορεί να έρθει», σημειώνει, «όταν τα παιδιά δεν ζουν τη ζωή τους και δεν αποφασίζουν γι’ αυτή». Πότε μπορεί να συμβεί αυτό; Η κ. Γρίβα ξεχωρίζει τρεις περιπτώσεις: Οταν υπάρχουν γονείς αγχώδεις που καλλιεργούν τον φόβο και την ανασφάλεια στα παιδιά τους μέσα από τη δική τους υπερπροστατευτική συμπεριφορά και εμπλέκονται στη ζωή τους με σκοπό να τα προφυλάξουν και να τα κάνουν ευτυχισμένα, αποδυναμώνοντας έτσι τις επιθυμίες και σαμποτάροντας την οποιαδήποτε προσπάθεια του παιδιού για ανεξαρτησία. Με τον τρόπο αυτό το παιδί νιώθει αδύναμο και ανήμπορο και εκεί υπάρχει κατάλληλο έδαφος για να αναπτυχθεί η κατάθλιψη. Επίσης, όταν τα παιδιά βιώνουν συναισθηματική απαξίωση και καταπίεση. Εδώ έχουμε να κάνουμε με γονείς που μονοπωλούν με την αγάπη τους το ενδιαφέρον του παιδιού τους, επενδύοντας στις εξαρτητικές σχέσεις και περιμένουν τα παιδιά τους να τους την ανταποδώσουν, με αποτέλεσμα να τα εμποδίζουν να δημιουργήσουν οποιαδήποτε άλλη σχέση με οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο.
Εχθρικοί γονείς
Τέλος, είναι οι γονείς που είναι εχθρικοί, κρίνουν αυστηρά τα παιδιά τους, δεν είναι ικανοποιημένοι με την απόδοσή τους και τα επαινούν πολύ σπάνια ή σχεδόν ποτέ. Οι γονείς αυτοί μεγαλώνουν μοναχικούς ενηλίκους με σοβαρά προβλήματα κοινωνικής και συναισθηματικής συμπεριφοράς, παιδιά που δεν ωριμάζουν, δεν αυτονομούνται, δεν νιώθουν σημαντικά και δεν διαθέτουν κοινωνικές δεξιότητες, έχουν μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους, τον κόσμο και το μέλλον.
Ερευνα σε 100.000 Αμερικανούς φοιτητές διαπίστωσε ότι το 84% των ερωτηθέντων ένιωθε να μην αντέχει το βάρος των ευθυνών του, το 60,5% ήταν λυπημένο και το 57% μόνο. Αλλες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι τουλάχιστον το 10% των γονέων των πρωτοετών αναμειγνύεται ενεργά στην πανεπιστημιακή τους καθημερινότητα.
Συνηθισμένα λάθη γονέων
Δυστυχώς, το ποσοστό των καταπιεστικών/υπερπροστατευτικών γονιών είναι μεγάλο και ανάλογα συχνά είναι τα λάθη στα οποία υποπίπτουν. «Σε πολλές περιπτώσεις δεν σέβονται την προσωπικότητα του παιδιού και το θεωρούν κτήμα τους», εξηγεί η κ. Θεμελή. «Εξασκούν υπερβολική επίβλεψη, του στερούν τα δικαιώματά του, ταπεινώνουν τον εγωισμό του, με αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει ανίκανο να κάνει οτιδήποτε. Μεγάλο λάθος είναι και η επιθυμία των γονιών το παιδί τους να είναι τέλειο, λόγω των μεγάλων προσωπικών ναρκισσιστικών αναγκών τους, με αποτέλεσμα να μη βλέπουν τις επιθυμίες του παιδιού, αλλά τις δικές τους», καταλήγει. «Οι γονείς αυτοί συχνά αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις πράξεις των παιδιών τους και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τα αποκλείουν από το αυθεντικό βίωμα της εμπειρίας τους. Με αυτό τον τρόπο αναστέλλουν την ωρίμανσή τους και αποδυναμώνουν την αυτοπεποίθησή τους», συμπληρώνει η κ. Τορνάρη.
Οσο για το θέμα της προστασίας είναι προφανές ότι κανείς δεν μπορεί να προφυλάξει το παιδί του από κάθε κίνδυνο. Μάλιστα, η προσπάθεια να το κάνει αυτό κρύβει παγίδες, «μπορεί να ευνουχίσει το παιδί», επισημαίνει η κ. Γρίβα. «Ο φόβος του κινδύνου υπάρχει, όλοι οι γονείς αγχώνονται και φοβούνται για τα παιδιά τους. Το θέμα είναι πως εκφράζουν την ανησυχία τους. Αν είναι συνεχώς από πίσω τους και, για να διαχειριστούν το άγχος τους, φωνάζουν συνεχώς παρατηρήσεις, μην κάνεις αυτό, πρόσεχε εκεί, θα χτυπήσεις, όλο αυτό περνά στο παιδί ως μια μορφή καταπίεσης. Εναλλακτικά, μπορούμε να παρατηρούμε τα παιδιά, να είμαστε σε εγρήγορση και να τα καθοδηγούμε με ψυχραιμία».
Μεγαλώνοντας χαρούμενα παιδιά

«Θα προτιμούσα να σταματούσαμε να λέγαμε “θέλω το καλύτερο για το παιδί μου” και να δίναμε προτεραιότητα στο “θέλω το παιδί μου να είναι ευτυχισμένο, να χαίρεται τη ζωή του”», συμβουλεύει η Βασιλική Θεμελή, όταν της ζητάμε απάντηση στο ερώτημα πώς μπορούμε να μεγαλώσουμε παιδιά αυτόνομα, χαρούμενα, αυτάρκη. Η Ειρήνη Γρίβα προκρίνει «ένα σταθερό, χαρούμενο και υγιές οικογενειακό περιβάλλον για να “ανθίσουν” τα παιδιά». Προτού οι γονείς διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά τους, πρέπει να χτίσουν μια καλή σχέση μαζί τους, μια γόνιμη επικοινωνία. «Οταν το παιδί νιώθει ότι οι γονείς του το εμπιστεύονται, αναπτύσσει δεξιότητες που του επιτρέπουν να χειρίζεται τις καταστάσεις με σιγουριά και αισιοδοξία», προσθέτει. «Τα χαρούμενα παιδιά έχουν αυτοπεποίθηση. Για τον λόγο αυτό, οι γονείς πρέπει να οπλιστούν με υπομονή, να γελούν και να παίζουν με το παιδί τους και να μην ξεχνούν να το αγαπούν γι’ αυτό που είναι και όχι γι’ αυτό που θα ήθελαν να είναι».



Γονιός στην εποχή του Διαδικτύου










Τα ξεχασμένα παιδιά 

στα παιδιατρικά 

νοσοκομεία
 

Η επώδυνη διαδρομή των «εισαγγελικών παιδιών»














Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» κράτησε περίπου 3 ώρες. H τελευταία στάση ήταν στον 5ο όροφο, στην ΠΚ1, την παιδιατρική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκεί είδα τη μικρή Σοφία. Έτσι την φωνάζει το προσωπικό του νοσοκομείου, στην πραγματικότητα δεν έχει βαπτιστεί ακόμη. Είναι τριών ετών και το μόνο μέρος που έχει γνωρίσει είναι αυτό το νοσοκομείο. Η Σοφία έχει σύνδρομο Down, έχει εγκαταλειφθεί και ακόμη δεν έχει μεταφερθεί, όπως θα έπρεπε, σε κάποιο ίδρυμα. Μαζί της ήταν δύο εθελόντριες της Αρχιεπισκοπής που την φροντίζουν.
Έναν όροφο πιο πάνω είναι ο Άγγελος. Ίδια περίπτωση με την Σοφία. Παιδί με ειδικές ανάγκες που είναι ήδη τρία χρόνια στο νοσοκομείο. Εγκαταλείφθηκε και εκείνος και παραμένει στο νοσοκομείο γιατί κανένα ίδρυμα δεν τον παίρνει.
Τα παραπάνω είναι δύο μόνο παραδείγματα από τα ξεχασμένα παιδιά των παιδιατρικών νοσοκομείων. Ένα μέρος που θα έπρεπε να παραμείνουν μόνο για 2 με 3 ημέρες, για τον απαραίτητο ιατρικό έλεγχο, αλλά κάποια έχουν καταλήξει να μένουν εκεί χρόνια ολόκληρα.
Το ζήτημα δεν είναι καινούργιο, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις.
Είναι τα παιδιά που παραμελούνται, εγκαταλείπονται ή κακοποιούνται -σωματικά, ψυχικά ή σεξουαλικά. Τα παιδιά που ο εισαγγελέας ανηλίκων έκρινε ότι πρέπει να απομακρυνθούν από το οικογενειακό τους περιβάλλον, αλλά αντί να μεταφέρονται σε κατάλληλες δομές και εν συνεχεία να προωθείται η υιοθεσία ή η αναδοχή τους, η ζωή τους «λιμνάζει» μέσα σε αυτό που θα έπρεπε να είναι ο πρώτος σταθμός της διαδρομής τους. Τα παιδιατρικά νοσοκομεία.
Μια έρευνα, που πρόσφατα βραβεύτηκε, αποκαλύπτει τη διαδρομή αυτών των παιδιών.
Η έρευνα έγινε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού της κ. Βάσιας Γεωργουσοπούλου, νοσηλεύτριας στο Παίδων «Αγία Σοφία». Πέρυσι κέρδισε το πανελλήνιο βραβείο «Δοξιάδη» στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Παιδιατρικού Συνεδρίου και το επόμενο διάστημα πρόκειται να δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό Παιδιατρική (κύριοι συγγραφείς: Α. Βουτετάκης, Β. Γεωργουσοπούλου, Γ. Κολαΐτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ και επιβλέπων Α. Μίχος, Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας Α’ Παιδιατρικής κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών).
Η έρευνα, που δημοσιεύει σήμερα η HuffPost Greece, καταγράφει τον σημαντικό αριθμό και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των παιδιών που φιλοξενήθηκαν με Εισαγγελική εντολή στο Παίδων «Αγία Σοφία» το 2013. Ο λόγος που επελέγη το 2013 είναι, όπως μου εξηγεί η κ. Γεωργουσοπούλου όταν τη συναντώ στο Παίδων «Αγία Σοφία», επειδή τότε παρατηρήθηκε για πρώτη φορά εκρηκτική άνοδος στον αριθμό των περιστατικών. «Τότε δεχόντουσαν παιδιά μόνο το "Αγία Σοφία" και το "Αγλαΐα Κυριακού". Μετά από παρέμβαση του διοικητή μας, το 2014 άνοιξε το Παίδων Πεντέλης. Γι' αυτό βλέπουμε σχετική μείωση των περιστατικών, όχι όμως του φαινομένου». 

Το βασικό που προκύπτει από την έρευνα είναι το εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα που παραμένουν τα παιδιά αυτά στα παιδιατρικά νοσοκομεία και τα επιπλέον προβλήματα που προκαλούνται από την μακρά παραμονή. Ο λόγος είναι η έλλειψη κατάλληλων δομών και οι μακρόχρονες διαδικασίες υιοθεσίας, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το παιδί ξαναγυρνά στο ίδιο βλαπτικό περιβάλλον από το οποίο απομακρύνθηκε.


Όταν ο εισαγγελέας διατάξει την απομάκρυνση ενός παιδιού από το οικογενειακό του περιβάλλον, αρχικά μεταφέρεται στο νοσοκομείο για ιατρικές εξετάσεις. Όμως, ενώ θα έπρεπε να είναι ο πρώτος σταθμός των 2-3 ημερών, καταλήγουν να μένουν εκεί για μήνες ή και χρόνια
Πως έχει η διαδικασία
Στην χώρα μας, όταν ο εισαγγελέας διατάξει την απομάκρυνση ενός παιδιού από το οικογενειακό του περιβάλλον, αρχικά μεταφέρεται στο νοσοκομείο από την αστυνομία, για να υποβληθεί σε μια σειρά εξετάσεων. Ο λόγος είναι να διαπιστωθεί εάν έχει τραύματα, εάν πάσχει από κάποιο νόσημα και να του παρασχεθεί η απαραίτητη βοήθεια, ενώ γίνεται και ψυχιατρική εκτίμηση. Όμως, ενώ το νοσοκομείο θα έπρεπε να είναι ο πρώτος σταθμός, καταλήγουν τελικά να μένουν εκεί για μεγάλο διάστημα, αντί για 2-3 μέρες.
«Κανονικά αυτά τα παιδιά έρχονται εδώ για να κάνουν κάποιες εξετάσεις, να δούμε αν έχουν μολυσματικές ασθένειες και μετά να πάνε σε κάποιο ίδρυμα. Αλλά στην ουσία παραμένουν εδώ γιατί δεν έχουν που να πάνε, τα ιδρύματα είναι γεμάτα και οι κατάλληλες δομές είναι ελάχιστες», μου λέει ο κ. Αντώνης Βουτετάκης, Παιδίατρος- Παιδοενδοκρινολογος και επιστημονικός συνεργάτης της Α’ Παιδιατρικής κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού.

Υπάρχουν επίσης παιδιά με σοβαρότατα προβλήματα όπως εγκεφαλική παράλυση, ψυχοκινητική καθυστέρηση κ.α. που θα έπρεπε να μεταφέρονται σε κατάλληλους χώρους φιλοξενίας ώστε να μπορούν παράλληλα να ακολουθούν την ενδεδειγμένη αγωγή -εργοθεραπεία, φυσιοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή- συμπληρώνει ο κ. Βουτετάκης.
Υπάρχουν στην Ελλάδα τέτοια ιδρύματα;
Κανονικά έτσι θα έπρεπε να είναι τα ιδρύματα.
Άρα δεν υπάρχουν.
Τέτοιου είδους εξειδικευμένες δομές με το κατάλληλο περιβάλλον και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό δεν υπάρχουν. Οπότε τα παιδιά που έχουν κάποιο πρόβλημα στην ουσία μένουν στο νοσοκομείο γιατί δεν έχουν που να πάνε. Δηλαδή το νοσοκομείο παίζει το ρόλο του ιδρύματος και το νοσηλευτικό προσωπικό και οι εθελοντές αναλαμβάνουν το ρόλο της μητέρας.

Η μικρή Σοφία με τις εθελόντριες της Αρχιεπισκοπής. Βρίσκεται στο Παίδων «Αγία Σοφία» τρία περίπου χρόνια. Έχει σύνδρομο Down και εγκαταλείφθηκε από την οικογένειά της. Παρά τις γνωστές ελλείψεις προσωπικού, δίπλα στα παιδιά αυτά είναι καθημερινά εθελοντές και οι νοσηλεύτριες που αναλαμβάνουν τον ρόλο της μητέρας ενός βρέφους και του παιδαγωγού στα μεγαλύτερα παιδιά. Είναι μια προσφορά που δυστυχώς δεν αναγνωρίζεται από αρκετούς
Τα στοιχεία
Τι έδειξαν όμως τα στοιχεία της έρευνας; Συνολικά το 2013 εισήχθησαν στο Παίδων «Αγία Σοφία» με εισαγγελική εντολή 183 παιδιά.
Τα προηγούμενα χρόνια είχαν καταγραφεί στο Αγία Σοφία 87 παιδιά για το διάστημα 2008-2010, 81 από το 2010 έως το 2011 και 92 από το 2011 έως το 2012. Το 2014 ήταν 154 παιδιά, ενώ αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο νοσοκομείο 22 παιδιά.
Οι ηλικίες ποικίλουν, από βρέφη έως παιδιά 16 ετών, αλλά η μέση ηλικία είναι τα 7 έτη.
Ανάλογη είναι η εικόνα και στο «Αγλαΐα Κυριακού», καθώς σύμφωνα με παλιότερες δηλώσεις της προέδρου του ΔΣ του νοσοκομείου, Μαριόγκα Φραγκάκη, μόνο το 2016 είχαν εισαχθεί με εισαγγελική εντολή 118 παιδιά, το 2015 ο αριθμός έφτασε τις 137 εισαγωγές, ενώ το 2010 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν μόλις 42.
Με γονείς αλκοολικούς και ξυλοδαρμό των παιδιών, ο μικρός Δ. και η αδερφή του απομακρύνθηκαν από τους γονείς τους. Ο Δ. έμεινε στο νοσοκομείο 457 ημέρες, δέθηκε με έναν υπάλληλο, ο οποίος μετά από πολλές δυσκολίες κατάφερε την αναδοχή. Όχι όμως και για την μικρή του αδερφή, που όσο και αν προσπαθεί, το ίδρυμα δεν τη δίνει
Ξεχασμένα στα νοσοκομεία
Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις παιδιών που έμειναν ακόμη και χρόνια, λόγω έλλειψης κατάλληλων δομών φιλοξενίας. Αυτά είναι ωστόσο μεμονωμένα περιστατικά, όπως μου εξηγεί η κ. Γεωργουσοπούλου. Ο μέσος χρόνος παραμονής τους στα νοσοκομεία, όπως έδειξε και η έρευνα, είναι περίπου από 39 έως 47 ημέρες54 ημέρες για εκείνα που καταλήγουν σε κάποιο ίδρυμα). Μεγάλο χρονικό διάστημα που σύμφωνα με τους υπεύθυνους της έρευνας, εγκυμονεί περισσότερα προβλήματα.
 
Κακοποίηση και παραμέληση
Η πρώτη εξέταση των παιδιών αυτών γίνεται από παιδίατρο του νοσοκομείου. Σε τέσσερα στα δέκα παιδιά (42%) βρέθηκαν σημάδια σωματικής κακοποίησης ή παραμέλησης (μώλωπες, εκχυμώσεις, πολλαπλές εκδορές, θλαστικά τραύματα και μετεγκαυματικές ουλές) αλλά και ελλιπούς φροντίδας, όπως έντονα συγκάματα και σοβαρά προβλήματα στα δόντια.
Η παραμέληση και οι κακές συνθήκες διαβίωσης είναι και ο βασικότερος λόγος που απομακρύνονται από την οικογένειά τους αυτά τα παιδιά (σε ποσοστό 67%). Ακολουθούν η συναισθηματική και σωματική κακοποίηση (στο 33,5%) και γονείς που ήταν φυλακισμένοι ή τοξικομανείς (στο 22%). Κατεγράφησαν επίσης 15 περιπτώσεις εγκατάλειψης, 34 περιπτώσεις επαιτείας («παιδιά των φαναριών») ενώ σε 7 παιδιά το αίτιο ήταν η διερεύνηση πιθανής σεξουαλικής κακοποίησης.
Ο μικρός -για τον πληθυσμό της Αθήνας- αριθμός των περιστατικών τα οποία εισήχθησαν λόγω πιθανής σεξουαλικής κακοποίησης, είναι ενδεικτικός ότι η πλειονότητα των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης δεν καταγγέλλονται, όπως τονίζεται στην έρευνα. 

Οι ιστορίες
Οι ιστορίες πίσω από τους αριθμούς είναι αυτές που συγκλονίζουν.
Μια από τις περιπτώσεις που περιγράφονται στην μελέτη είναι ένα κοριτσάκι 7,5 ετών, εκτός γάμου. Κατά το παιχνίδι της επιλέγει ιστορίες με ένα παιδί (την ίδια) που την απαγάγουν, την κλέβουν, και δεν της δίνουν σημασία. Για την μορφή του πατέρα επιλεγεί δύο φιγούρες: ο καλός μπαμπάς που τη φροντίζει, παίζει μαζί της, την προσέχει και ο κακός μπαμπάς που την τρομάζει και προσπαθεί διαρκώς να ξεφύγει από αυτόν. Τα παιχνίδια της αφορούν τέρατα και σκοτάδι στο οποίο είναι έκδηλο το συναίσθημα του φόβου. Κατά την ψυχιατρική συνεδρία βάζει βιβλία και καρέκλες πίσω από την πόρτα σαν να επρόκειτο να πει ένα μεγάλο μυστικό. Σωματική κακοποίηση αναφέρει το παιδί σε εκείνο και την μητέρα. Το παιδί ζωγραφίζει ένα τέρας με μεγάλα μάτια, ένα σπίτι με σκουπίδια και ένα «μάγο» που την σώζει. Αναφέρει ότι συχνά στον ύπνο της την επισκέπτονται τέρατα «δεν ξέρω ποια είναι αυτά τα τέρατα, κρατάω πάντα τα μάτια μου κλειστά». Υπόνοιες σεξουαλικής κακοποίησης δημιουργούνται όταν το παιδί ζωγραφίζει ένα κρεβάτι από καραμέλες που της έδωσε ο πατέρας της. Σε άλλη συνεδρία φτιάχνοντας και παίζοντας με ένα κουκλόσπιτο ανέφερε ότι δεν μπορεί να μιλήσει γιατί ο μπαμπάς της, της έβαλε ένα μικρόφωνο στα μαλλιά της. Το παιδί παραδόθηκε στην μητέρα του υπό την επίβλεψη της κοινωνικής υπηρεσίας.
Στο νοσοκομείο μεταφέρθηκε επίσης ένα αγόρι 7 ετών που έχει εμφανή σημάδια σεξουαλικής κακοποίησης. Το ίδιο το παιδί λέει ότι ο δάσκαλος του τον κακοποίησε και ντρέπεται γι' αυτό. Οι γονείς δείχνουν αδιάφοροι και δυσανασχετούν που βρίσκονται στο νοσοκομείο. Ο πατέρας αγχώνεται ότι χάνει μεροκάματα. Η μητέρα λέει την ίδια ιστορία με το παιδί, αλλά με ήρεμο τρόπο. Σε επόμενη συνάντηση το παιδί αναφέρει ότι έλεγε ψέματα για το δάσκαλο και ότι αυτοτραυματίζεται. Το παιδί επέστρεψε στην οικογένειά του ενώ το περιστατικό είναι υπό διερεύνηση.
Μια ιστορία ελπίδας και απόγνωσης ταυτόχρονα, είναι εκείνη του μικρού Δ. και της αδερφής του. Με γονείς αλκοολικούς και ξυλοδαρμό των παιδιών, ο Δ. και η αδερφή του απομακρύνθηκε από τους γονείς του και έμεινε στο νοσοκομείο 457 ημέρες. Δέθηκε με έναν υπάλληλο, ο οποίος μετά από πολλές δυσκολίες κατάφερε την αναδοχή. Όχι όμως και για την μικρή του αδερφή, που όσο και αν προσπαθεί, το ίδρυμα δεν τη δίνει. «Ο Δ. ήταν τεσσάρων ετών όταν ήρθε και η αδερφή του ήταν δύο ετών. Η μικρή δεν περπατούσε, δεν είχε μάθει από κανέναν, και ο μικρός Δ. δεν μιλούσε», μου εξιστορεί η κ. Γεωργουσοπούλου.
Ένα άλλο κορίτσι, 14 ετών, επίσης εκτός γάμου. Η μητέρα απεβίωσε από καρκίνο και ο πατέρας νοσηλεύεται σε βαριά κατάσταση από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η ίδια διέφυγε από συγγενικό σπίτι που τη φιλοξενούσε και επικοινώνησε με το Χαμόγελο του Παιδιού καταγγέλλοντας ότι συγγενικό πρόσωπο ασελγεί σε βάρος της. «Αρκετά παιδιά παίρνουν μόνα τους τηλέφωνο για να καταγγείλουν την κακοποίησή τους» μου λέει η κ. Γεωργουσοπούλου.
Ένα άλλο παιδί, ασυνόδευτο από τη Συρία, που έφτασε στο νοσοκομείο άγρια κακοποιημένο, χτυπημένο στο κεφάλι με όπλο, προσπάθησε να κόψει τις φλέβες του. Τώρα εισήχθη στο παιδοψυχιατρικό τμήμα.
Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο...
Στα περισσότερα παιδιά, στο πλαίσιο της ψυχιατρικής εκτίμησης που έγινε, τους ζητήθηκε να εκφραστούν μέσω της ζωγραφικής.
Ενδεικτικά κάποιες από τις ζωγραφιές των παιδιών.

Αγόρι 14 ετών. Οι γονείς του απεβίωσαν από καρκίνο και ανέλαβε την κηδεμονία του μία θεία του. Έντονα παραβατική συμπεριφορά, συμμετέχει σε συμμορίες που προκαλούν ζημιές και κλοπές, καπνίζει και πίνει. Απεικονίζει τον ίδιο πάνω σε μοτοσυκλέτα να καταδιώκεται από ξηρά και θάλασσα από την αστυνομία, ενώ βρίσκεται σε έναν δρόμο που τελειώνει

Η πρώτη είναι από ένα κορίτσι 7 ετών. Σωματική και υποψία σεξουαλικής κακοποίησης από τον αλκοολικό πατέρα της. Η δεύτερη είναι από κορίτσι 9 ετών. Γονείς χρήστες ουσιών και ψυχοφαρμάκων, που εκκρεμούν εναντίον τους κατηγορίες για ποινικά αδικήματα
Υπάρχουν τα παιδιά της κρίσης;
Το άλλο ερώτημα είναι κατά πόσο, λόγω της οικονομικής κρίσης, έχει αυξηθεί ο αριθμός των παιδιών που εγκαταλείπονται από τους γονείς τους λόγω οικονομικών προβλημάτων. Η συγκεκριμένη έρευνα δεν μπόρεσε να το αναδείξει γιατί όπως μας εξηγεί ο κ. Βουτετάκης η έρευνα περιγράφει με λεπτομέρεια τι συμβαίνει σε μία χρονιά και δεν παρακολουθεί διαχρονικά το φαινόμενο. «Προσωπικά είχα ρωτήσει την εισαγγελία ανηλίκων και είχαν πει ότι είχαν ανησυχήσει από την αύξηση των περιστατικών. Είχαν πραγματοποιηθεί συσκέψεις στο υπουργείο Δικαιοσύνης για να δουν πως θα μπορούσαν να τα διεκπεραιώνουν καλύτερα, αλλά δεν γνωρίζω ποιες αποφάσεις ελήφθησαν», μου λέει.
Ο Διοικητής του νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», κ. Μανώλης Παπασάββας, που μίλησε στην HuffPost Greece, μου λέει ότι «διαχρονικά, από τότε που ξεκίνησε η κρίση, τα περιστατικά σαφέστατα έχουν αυξηθεί. Εκεί που ήταν το 2009 περίπου στα 80 με 90, έχουμε φτάσει στα 150 με 170».
Το αποδίδετε στην κρίση;
Σίγουρα και η οικονομική κρίση έχει συμβάλει. Δεν είναι το μόνο στοιχείο, αλλά έχει συμβάλει.  
Όσο παραμένουν εκεί, τα προβλήματα αυξάνονται
Ένα από τα βασικά προβλήματα από την πολυήμερη ή και πολύμηνη παραμονή των παιδιών αυτών στα νοσοκομεία, είναι ότι επιβαρύνεται πολλές φορές η υγεία τους. Η έρευνα έδειξε ότι εκτός από τις λοιμώξεις (42%), καταγράφηκαν και ατυχήματα (5,5%) ή άλλα συμβάντα. Μάλιστα, τα συμβάντα αυτά δεν καταγράφονται πάντα στους ιατρικούς φακέλους και συνεπώς η επίπτωσή τους υποτιμάται.
Το δεύτερο είναι οι ιδιαίτερες απαιτήσεις της φροντίδας των βρεφών. Τα μικρά παιδιά, τα οποία κυριολεκτικά μεγαλώνουν σε ένα ακατάλληλο νοσοκομειακό περιβάλλον, αποτέλεσαν το 20% του συνόλου των παιδιών. Στις περιπτώσεις αυτές, το προσωπικό του νοσοκομείου λειτουργεί ταυτόχρονα ως πάροχος υγείας για τους ασθενείς αλλά και «γονέας» για τα παιδιά αυτά μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες.
Τα παιδιά που το σκάνε
Ένα τρίτο, αλλά πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι τα παιδιά που φεύγουν παράνομα από το νοσοκομείο, συνήθως με τη συνδρομή των γονιών τους. Πρόκειται για το 20% των παιδιών. Το έσκασαν από το νοσοκομείο μετά από μέση παραμονή 13 ημερών, αλλά υπάρχουν και περιστατικά που έμειναν λίγες μόνο ώρες.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τις περισσότερες φορές οι γονείς ή άλλοι κηδεμόνες παίρνουν τα παιδιά στο ίδιο βλαπτικό περιβάλλον και τις συνθήκες από τις οποίες αρχικά απομακρύνθηκαν με την εισαγγελική εντολή. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά είχαν απομακρυνθεί από το σπίτι τους (στο οποίο ξαναγυρίζουν) λόγω παραμέληση τους και κακών συνθηκών διαβίωσης (52%), ενώ σε ποσοστό 37% ο λόγος της απομάκρυνσης ήταν η σωματική και συναισθηματική κακοποίηση.
«Αυτά τα παιδιά τα χάνουμε. Δεν ξέρουμε ποια είναι η τύχη τους. Πολλά από αυτά έχουν προηγούμενες εισαγγελικές εντολές (σ.σ. το 11% σύμφωνα με την έρευνα), που σημαίνει ότι πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο. Είχαν απομακρυνθεί από την οικογένεια πριν από κάποιο διάστημα, επέστρεψαν ξανά στις ίδιες συνθήκες και εκδόθηκε πάλι εντολή απομάκρυνσης Επίσης αρκετά έχουν «ύποπτο» παθολογικό ιστορικό, ενδεικτικό παραμέλησης: λήψη τσιγάρου, μέθη, λήψη ουσιών», μας λέει η κ. Γεωργουσοπούλου.
Γεωργουσοπούλου: Θυμάμαι μια ιστορία με δύο αδέρφια, 8 και 11 ετών, και ένα άλλο αγόρι, 11 χρονών. Έμειναν 6 μήνες και εξελίχθηκαν σε μία ιδιότυπη "συμμορία". Πέταγαν πολυθρόνες από τον 5ο όροφο, έπαιρναν νυστέρια και απειλούσαν γονείς. Το ένα είχε κάνει μπροστά μου λήψη ντεπόν με την απειλή ότι θα αυτοκτονήσει. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Παρέμειναν για 6 μήνες και τελικά απλά ξαναγύρισαν εκεί από όπου τα πήραν.
Και μετά τι;
Από τα 183 παιδιά που εισήχθησαν το 2013 στο Παίδων «Αγία Σοφία» υπάρχουν στοιχεία για την έκβαση των 182.
Από αυτά, το 41% μεταφέρθηκαν σε κάποια δομή φιλοξενίας. Τα κύρια ιδρύματα υποδοχής είναι «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και το ίδρυμα «Μητέρα». Ο μέσος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο πριν την μεταφορά στο κατάλληλο πλαίσιο ήταν 54 ημέρες. Υπάρχει επίσης κάποιες περιπτώσεις παιδιών που μεταφέρθηκαν σε ψυχιατρικό νοσοκομείο.
Το 35% των παιδιών επέστρεψαν με απόφαση του εισαγγελέα στην οικογένεια τους υπό την εποπτεία κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτό έγινε είτε γιατί θεωρήθηκε ότι με την κατάλληλη παρέμβαση είναι δυνατόν να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης, είτε διότι προσωρινά δεν βρέθηκε κάποιο κατάλληλο πλαίσιο φιλοξενίας. Από τα παιδιά τα οποία επέστρεψαν στην οικογένειά τους το 30% είχε απομακρυνθεί από τους κηδεμόνες του λόγω σωματικής ή συναισθηματικής κακοποίησης και το 17% λόγω εγκατάλειψης Η δυνατότητα των γονέων αυτών να ανταποκριθούν στο ρόλο τους συνεπώς παραμένει εν αμφιβόλω.

Έκβαση των παιδιών τα οποία εισήχθησαν στο «Αγία Σοφία» βάσει Εισαγγελικής εντολής το 2013
Πλαίσια φιλοξενίας και αριθμός των παιδιών τα οποία κατέληξαν στο κάθε ένα από αυτά.
Για 6 παιδιά δεν καταγράφηκε το πλαίσιο φιλοξενίας το οποίο τα υποδέχτηκε
«Θυμάμαι μια ιστορία με δύο αδέρφια, 8 και 11 ετών, που ήταν εδώ την ίδια περίοδο, και ένα άλλο αγόρι, 11 χρονών. Έμειναν 6 μήνες και εξελίχθηκαν σε μία ιδιότυπη "συμμορία". Πέταγαν πολυθρόνες από τον 5ο όροφο, έπαιρναν νυστέρια και απειλούσαν γονείς, επαιτούσαν μέσα στο διάδρομο του νοσοκομείου. Το ένα είχε κάνει μπροστά μου λήψη ντεπόν με την απειλή ότι θα αυτοκτονήσει. Εκείνη τη χρονιά χάθηκε ο έλεγχος. Ήταν το 2013. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ο εισαγγελέας επέστρεψε τα δύο αδέρφια στον πατέρα που είχε αποφυλακιστεί (η μητέρα ήταν σε ψυχιατρική κλινική) γιατί δεν υπήρχαν δομές, και ο άλλος εισήχθη στο παιδοψυχιατρικό τμήμα. Δηλαδή ήρθαν τα παιδιά εδώ για να τα βοηθήσουμε, παρέμειναν για 6 μήνες, και τελικά απλά ξαναγύρισαν εκεί από όπου τα πήραν», μου λέει η κ. Γεωργουσοπούλου.

Όσοι μου μίλησα συμφώνησαν στο εξής: η απάντηση στο πρόβλημα είναι η δημιουργία των κατάλληλων δομών ώστε να μεταφέρονται άμεσα αυτά τα παιδιά και να κινούνται πιο γρήγορα οι διαδικασίες

Ποια είναι η λύση
Όλοι όσοι μου μίλησα συμφώνησαν στο εξής: η απάντηση στο πρόβλημα δεν είναι άλλη από τη δημιουργία των κατάλληλων δομών ώστε να μεταφέρονται άμεσα αυτά τα παιδιά και να κινούνται πιο γρήγορα οι διαδικασίες.
«Όλες οι διαδικασίες. Η υιοθεσία και η αναδοχή καταρχήν, για να αδειάζουν τα ιδρύματα» συμπληρώνει η κ. Γεωργουσοπούλου.
«Το παιδί καλώς έρχεται εδώ, από την στιγμή που έχει διαταχθεί να γίνει ένας ιατρικός έλεγχος και ψυχιατρική εκτίμηση. Εφόσον όμως διαπιστωθεί ότι το παιδί είναι καλά, ειδοποιείται ο εισαγγελέας ανηλίκων και εκείνος αποφασίζει εάν θα επιστρέψει στο οικογενειακό του περιβάλλον, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, ή εάν θα πρέπει να βρεθεί μια δομή πρόνοιας, ανά όλη την Ελλάδα, όχι μόνο στην Αθήνα. Και εκεί υπάρχει δυσκολία, γιατί οι δομές είναι γεμάτες. Για όσο μένει εδώ, εμείς θα το φροντίσουμε αλλά όπως έχει σήμερα η κατάσταση, υγιή παιδιά παραμένουν στο νοσοκομείο. Δεν είναι ότι καλύτερο. Και για τα ίδια αλλά και για τα υπόλοιπα παιδιά που νοσηλεύονται», τονίζει ο κ. Παπασάββας.
«Το υπουργείο γνωρίζει το πρόβλημα. Όχι μόνο η σημερινή πολιτική ηγεσία, αλλά όλες οι προηγούμενες, από το 2010 τουλάχιστον που είμαι εγώ εδώ. Ο σχεδιασμός τώρα είναι να αυξηθούν οι δομές έτσι ώστε τα παιδιά να μη μένουν στο νοσοκομείο. Πιστεύω ότι θα υλοποιηθεί για να υπάρχει καλύτερη διακίνηση των περιστατικών αυτών. Χρονοδιάγραμμα δεν γνωρίζουμε. Έχουμε κάνει όμως συναντήσεις για την επίλυση του θέματος», επισημαίνει












Στην τελετή αποφοίτησης του ΚΕΘΕΑ: 
'Πλέον μπορώ και κάνω όνειρα'
ΠΗΓΗ: NEWS247
Του Κωστή Πιερίδη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson

Εκατόν τριάντα επτά απόφοιτοι του ΚΕΘΕΑ που αντιμετώπισαν τη δική τους εξάρτηση, γιόρτασαν με επίγνωση ότι αυτή η νίκη δεν θα είναι η τελευταία τους.

Πρωινό Κυριακής με ήλιο και πολύ κρύο. Ένα μεγάλο θέατρο. Κόσμος καλοντυμένος και χαμογελαστός. Εικόνες και οσμή αποφοίτησης. Όχι κάποιου λυκείου, προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού τίτλου. Εδώ μιλάμε για μια αποφοίτηση από της ζωής τα δυσκολότερα.
Μια αποφοίτηση από τις δομές του ΚΕΘΕΑ, του σχολείου, ή μάλλον καλύτερα της οικογένειας, που μεταμορφώνει ανθρώπους και τους μαθαίνει να ξαναπάρουν την ζωή στα χέρια τους. Εκατόν τριάντα επτά απόφοιτοι που αντιμετώπισαν την δική τους εξάρτηση και γιόρτασαν αυτή τη νίκη με επίγνωση ότι δεν θα είναι η τελευταία τους. Γιατί η «καθαρή ζωή» είναι επιλογή που δεν παύει να είναι δύσκολη.


Το ΚΕΘΕΑ

Άλλοι το λένε «ηρωίνη, αλκοόλ, κοκαΐνη, χασίς, φάρμακα, thai, σίσα, mdma, χάπια, μεθαδόνη, τζόγο». Το ΚΕΘΕΑ λέει πρώτα απ’ όλα «εξάρτηση» και η λογική της θεραπείας βασίζεται στην επιστημονική γνώση πάνω στην κάθε ουσία και στα «στεγνά» προγράμματά του που ενώ είναι πιο δύσκολα από ό,τι φαντάζουν, μαθαίνουν στους εξαρτημένους ότι δεν έχουν ανάγκη τίποτα περισσότερο από τις δικές τους δυνάμεις. Οι υπηρεσίες του παρέχονται δωρεάν και χωρίς λίστες αναμονής. Από τις πιάτσες και τις φυλακές μέχρι τις περισσότερες πόλεις της χώρας.   
Μιλάμε ίσως για την πρότυπη λειτουργία ενός δημοσίου φορέα σε μια χώρα που η λέξη δημόσιο σημαίνει δυσλειτουργία ή και έλλειμμα. Το ΚΕΘΕΑ είναι εδώ για να σπάει στερεότυπα και ένα εξ’ αυτών αφορά στον μη ελλειμματικό προϋπολογισμό του στα 33 χρόνια λειτουργίας του. «Ένας μη υγιείς οργανισμός πώς θα μπορούσε άραγε να είναι σε θέση να θεραπεύει» μου λέει ο Κώστας Αρβανίτης, αντιπρόεδρος του ΚΕΘΕΑ.
Για την ακρίβεια το ΚΕΘΕΑ όχι μόνο δεν αποτελεί πληγή για το κράτος, αλλά έχει και ένα αποθεματικό ταμείο που του επιτρέπει να βρίσκεται στην πρωτοπορία της έρευνας, της καινοτομίας και της δράσης σε ότι αφορά την απεξάρτηση και την θεραπεία. Η οικονομική του υγεία πηγάζει από τον ριζοσπαστικό τρόπο διοίκησής του, δηλαδή την ουσιαστική διοίκησή του από τις δομές του με το ΔΣ (εκλέγεται από τα μέλη του: εργαζόμενους, μέλη των κοινοτήτων, σύλλογοι γονέων) να ακολουθεί και να εγκρίνει τις εισηγήσεις των δομών.   
Παράλληλα, η μεγάλη του συνεισφορά είναι η δυνατότητά του να αλλάζει το ίδιο και να παρακολουθεί τις επιστημονικές εξελίξεις τόσο αναφορικά με τις ουσίες όσο και με την ίδια την απεξάρτηση. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι ο ΟΗΕ έχει επιλέξει το ΚΕΘΕΑ ως επιστημονικό σύμβουλο και συνομιλητή. Δεν συμμετέχει απλά, αλλά καθοδηγεί την έρευνα και την θεραπευτική διαδικασία στον κόσμο. Άνθρωποι του ΚΕΘΕΑ ταξιδεύουν ανά ανά την υφήλιο και εκπαιδεύουν θεραπευτές σε προγράμματα απεξάρτησης.

Κι είμαστε ακόμα ζωντανοί

Την οργάνωση της γιορτής ανέλαβε η ΣΤΡΟΦΗ, η νεότερη δομή του ΚΕΘΕΑ (Έφηβοι και νεαροί ενήλικες). Τα παιδιά - απόφοιτοι και μέλη της κοινότητας - έχουν σχηματίσει μεταξύ άλλων μια μπάντα και έναν ραδιοφωνικό σταθμό. Η μπάντα άνοιξε τη γιορτή και οι Στάθης Δρογώσης, Γιώτα Νέγκα, Δήμητρα Γαλάνη συνόδευσαν τα παιδιά με τραγούδια διόλου τυχαία επιλεγμένα. «Κι είμαστε ακόμα ζωντανοί, στην σκηνή, σαν ροκ συγκρότημα».
Τα σποτάκια του ραδιοφωνικού σταθμού προλόγιζαν την μία μετά την άλλη τις δομές του ΚΕΘΕΑ απ’ όλη την Ελλάδα (Ανάμεσά τους: ΑΡΙΑΔΝΗ, ΔΙΑΒΑΣΗ, ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ, ΕΞΑΝΤΑΣ, ΕΞΟΔΟΣ, ΙΘΑΚΗ, ΚΙΒΩΤΟΣ, ΚΥΤΤΑΡΟ, ΝΟΣΤΟΣ – ΕΞΑΝΤΑΣ, ΟΞΥΓΟΝΟ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, ΠΛΕΥΣΗ, ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ, ΣΤΡΟΦΗ) που ανέβαιναν στην σκηνή με τους αποφοίτους τους.
Αυτή η αποφοίτηση δεν είχε καθόλου νεκρό χρόνο. Για την ακρίβεια δεν είχε αυτούς τους επίσημους καλοντυμένους αξιωματούχους που ανεβαίνουν στην σκηνή και νανουρίζουν το κοινό με τα μακρόσυρτα και λόγια χωρατά τους. Οι Γιώργος Μπαρδάνης (Πρόεδρος ΚΕΘΕΑ) και Βασίλης Γκιτάκος (Διευθυντής ΚΕΘΕΑ) έλαμπαν από χαρά. Ήταν λακωνικοί και κινήθηκαν στο ίδιο πνεύμα: «Ποτέ δεν είναι αργά να γίνεις, αυτό που θα μπορούσες να γίνεις». «Δέσμευση μας είναι να συνεχίζουμε να αλλάζουμε όπως αλλάζουν και οι άνθρωποι που υποστηρίζουμε. Να συνεχίσουμε να διεκδικούμε από την πολιτεία την αναγκαία στήριξη στην δημόσια και δωρεάν απεξάρτηση, σε ποιοτικές υπηρεσίες προσβάσιμες απ’ όλους χωρίς διακρίσεις. Αυτή η ημέρα ανήκει σε αυτά τα παιδιά που τα κατάφεραν». 


«Πριν χρόνια μου είχε χαρίσει έναν μενταγιόν ο αδερφός μου και μου είχε πει "έλα μαζί μου να σωθούμε". Είμαι εδώ. Σώθηκα»

Πρώτοι στην σκηνή οι απόφοιτοι του ΚΕΘΕΑ – ΙΘΑΚΗ, της πρώτης δομής που ιδρύθηκε το 1983. Οι πρώτες κουβέντες, η αμηχανία του κόσμου, τα δυνατά χειροκροτήματα, τα μπράβο των υπόλοιπων αποφοίτων που σχεδόν συμβολικά και καθόλου τυχαία κάθονται στον εξώστη. Η πρώτη εικόνα των αποφοίτων σε κάνει να κοιτάξεις στα μάτια κάτι που το ΚΕΘΕΑ φωνάζει δυνατά: η εξάρτηση είναι δίπλα μας. Και οι εν δυνάμει εξαρτημένοι όλοι εμείς. Κοιτάς τους αποφοίτους και λες είναι δυνατόν; Αυτοί οι άνθρωποι ήταν στην χρήση; Ναι, ήταν. Και χάρη στον εαυτό τους, τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας και τους θεραπευτές σήμερα κατάφεραν να κάνουν αυτό το «ήταν» να μοιάζει τόσο μακριά. Ο Σπύρος, με δάκρυα στα μάτια ξεκίνησε λέγοντας: «Πάντα ήξερα ότι θα μιλήσω σε πολύ κόσμο, αλλά δεν ήξερα το γιατί. Πριν χρόνια μου είχε χαρίσει έναν μενταγιόν ο αδερφός μου και μου είχε πει "έλα μαζί μου να σωθούμε". Είμαι εδώ. Σώθηκα».

«Σαν μάνα θέλω να ευχαριστήσω τόσο πολύ τους θεραπευτές. Τόσο πολύ»

Από την ΣΤΡΟΦΗ που ακολουθεί όλοι στέκονται στους φίλους τους από την κοινότητα που είναι κάτω και τους βλέπουν. «Έχω δει τόσες αποφοιτήσεις από εκεί κάτω και θυμάμαι την πρώτη φορά είχα πει στον εαυτό μου σιγά μην τα καταφέρεις και ολοκληρώσεις. Αλλά είμαι εδώ και όσο δύσκολο και αν ήταν, τα κατάφερα». Ανάμεσα στα παιδιά και μια μητέρα, που κλαίει πριν καν πατήσει το πόδι της στην σκηνή. «Ο γιος μου σήμερα δεν είναι εδώ, σπουδάζει και ζει στο Δουβλίνο. Σαν μάνα θέλω να ευχαριστήσω τόσο πολύ τους θεραπευτές. Τόσο πολύ».
Η Μαρία που τραγούδησε με την μπάντα έχει την δική της ιδιαίτερη ιστορία. Ξεκίνησε την χρήση σχετικά μικρή αλλά εξίσου μικρή ζήτησε βοήθεια και κατάφερε να αποφοιτήσει. «Μέχρι να καταφέρω να τελειώσω το πρόγραμμα έκανα τρεις προσπάθειες. Μου πήρε συνολικά πέντε χρόνια για να φτάσω εδώ που είμαι. Είχα πραγματικά μαύρα μεσάνυχτα αναφορικά με την απεξάρτηση, αλλά στο ΚΕΘΕΑ ένιωσα πολύ καλύτερα. Η μητέρα μου το έψαξε και καταλήξαμε στην ΣΤΡΟΦΗ. Η πρώτη ημέρα ήταν πάρα πολύ δύσκολη. Δεν μου κόλλαγε καθόλου αυτό που έβλεπα. Ένα κτίριο χρωματιστό, άνθρωποι χαμογελαστοί, αλλά παράλληλα και κανόνες που δεν τους καταλάβαινα καθόλου. Μόνο σαν χώρος απεξάρτησης δεν μου έκανε. Όμως, ένιωσα από την πρώτη στιγμή μια οικειότητα με τους ανθρώπους. Το σημαντικό είναι ότι ήθελα να κόψω. Ήμουν νέα και ένιωθα ότι είχα πιάσει πάτο. Οι γονείς μου τότε αρνούνταν να παραδεχτούν ότι εγώ κάνω χρήση, παρότι ήταν ξεκάθαρο. Αποφασίσαμε αρχικά να το αντιμετωπίσουμε με την φυγή, με βάση το τελείως λάθος στερεότυπο ότι οι παρέες έχουν να κάνουν με την χρήση. Πίστεψέ με και στο φεγγάρι να πας, τίποτα δεν αλλάζει, αν δεν θες να το αντιμετωπίσεις».


«Το να ζεις καθαρός είναι επιλογή όχι υποχρέωση»

«Το να ζεις καθαρός είναι επιλογή όχι υποχρέωση» λέει ένας απόφοιτος από την ΕΞΟΔΟ της Λάρισας. «Θέλω να πω ένα πολύ μεγάλο μπράβο στον εαυτό μου που σήμερα με έφερε ως εδώ». Οι περισσότεροι αναφέρονται στους θεραπευτές τους. Τους ευχαριστούν και η γλώσσα τους σώματός τους δείχνει ότι αυτά τα λόγια μόνο κενά δεν είναι. "Χωρίς εσένα θα τα είχα παρατήσει" ή "με έμαθες πώς να αγαπάω τον εαυτό μου". Μακάρι αυτό το μάθημα της κοινότητας με κάποιον τρόπο να το διδάσκατε στα σχολεία». Εκτός των θεραπευτών οι απόφοιτοι ευχαριστούν και τις οικογένειές τους.
Η οικογένεια είναι για το ΚΕΘΕΑ ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στο θέμα της απεξάρτησης. Μου λέει η Μαρία: «Οι γονείς μου έχουν δεχθεί όση θεραπεία έχω δεχθεί και εγώ. Στην κυριολεξία. Έχει μεγάλη σημασία στην θεραπεία να ασχοληθείς με την ρίζα του κάθε προβλήματος. Δηλαδή έστω ότι τελειώνεις ένα πρόγραμμα. Μετά; Τι γίνεται με όσους γυρνούν στο σπίτι τους; Θα πρέπει και η οικογένεια να έχει δουλέψει, αλλιώς δεν έχει νόημα».
Οικογένεια; «Ποια απ’ όλες» μου λέει ο Τάσος. «Η βιολογική ή το ΚΕΘΕΑ; Είναι σπουδαία λέξη με μεγάλη σημασία. Συνήθως, στην χρήση η οικογένεια σαν λέξη δεν υφίσταται, ούτε καν η βιολογική. Και στην απεξάρτηση το πρώτο πράγμα στο οποίο πρέπει να αρχίσεις να δίνεις βάση είναι η οικογένεια μέσα σε μια ομάδα ανθρώπων. Σταδιακά βέβαια αντιλαμβάνεσαι ότι και η βιολογική οικογένεια είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Στο τι έχει φταίξει, αλλά και στο πώς θα το φτιάξεις αυτό».

«Η κοινότητα είναι μια οικογένεια, είναι φίλοι, είναι σχέσεις. Είναι όλα όσα λείπουν από έναν χρήστη. Να ξυπνάς μαζί, να τρως μαζί»

Η Ράνια απόφοιτος από το ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ στέκεται στα βήματα που πρέπει να κάνει ο χρήστης για να διεκδικήσει μια καλύτερη οικογένεια, όποια και αν είναι αυτή. Το ΚΕΘΕΑ, η βιολογική τους, ή η δική τους: «Η κοινότητα είναι μια οικογένεια, είναι φίλοι, είναι σχέσεις. Είναι όλα όσα λείπουν από έναν χρήστη. Να ξυπνάς μαζί, να τρως μαζί. Είναι όμως λίγο παραμυθένιο, γιατί η ζωή δεν είναι έτσι. Γι’ αυτό και το στάδιο της επανένταξης είναι εξίσου σπουδαίο. Βγαίνεις στον πραγματικό κόσμο, κάνεις σχέσεις ουσιαστικές. Η κοινότητα είναι κάπως πιο προστατευτική. Και σαν μωρό παιδί που είναι ένας χρήστης ξεκινάει από εκεί με την υπερβολική αγάπη και το νοιάξιμο για να μπορέσει σταδιακά να ισορροπήσει και να είναι έτοιμος για την πραγματική ζωή. Όμως, μέσα από την θεραπεία θα πρέπει και να αυτονομηθείς σαν άτομο. Δεν είσαι πια το παιδάκι που για όλα σου φταίει ο μπαμπάς σου ή η μαμά σου και τώρα απλά ήρθες να τα ξαναβρείς μαζί τους. Μπορεί να έχεις στόχους να κάνεις την δική σου οικογένεια. Δεν πρέπει να βαλτώσεις στην ασφάλεια της βιολογικής σου οικογένειας». 
Η κουρτίνα ξανασηκώνεται και από πίσω της είναι η πιο πολυπληθής ομάδα αποφοίτων, αυτοί της ΔΙΑΒΑΣΗΣ, ενός προγράμματος εξωτερικής ημερήσιας παρακολούθησης (μαζί με βραδινά τμήματα για εργαζόμενους). Οι απόφοιτοι δείχνουν ότι είναι μια παρέα. Μιλάνε για τις οικογένειές τους, τα παιδιά τους, τις γυναίκες τους και τις κουμπαριές τους που προέκυψαν μέσα στην κοινότητα. Ένας απόφοιτος συστήνεται στον κόσμο παραλείποντας να πει το όνομά του. Η μητέρα του φωνάζει «πώς σε λένε εσένα αγόρι μου;» «Αιμίλιο! Σ’ αγαπάω ρε μάνα».


«Είναι πολύ δύσκολο να το πάρεις απόφαση μέσα στην φυλακή»

Έχει έρθει η σειρά της ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ και η αίθουσα υποδέχεται τους δυνατότερους των δυνατών, δηλαδή όλων εκείνων που ξεκίνησαν την θεραπεία μέσα στην φυλακή. «Ναι είναι πολύ δύσκολο να το πάρεις απόφαση μέσα στην φυλακή» λέει ο Γιώργος. «Λίγο μετά που ξεκίνησα σε μια εξέγερση στις φυλακές μας έκαψαν την κοινότητα». Ο Τάσος, απόφοιτος της ίδιας δομής μου λέει για το δικό του ξεκίνημα: «Στην αρχή όλα σου φαίνονται βουνό. Ειδικά αν δεν ξέρεις λεπτομέρειες για τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ. Όμως αν αρχίζεις εμπιστεύεσαι τους ανθρώπους του σιγά σιγά δεν νομίζω ότι μπορείς να το αφήσεις».
Η Ράνια από την ίδια και αυτή δομή: «Η απεξάρτηση είναι μια διαδικασία, μια πορεία. Δεν υπάρχει κάτι που να γίνεται αυτόματα. Το βουνό που σου είπε ο Τάσος θέλει μια και μόνο προϋπόθεση. Να πεις εσύ στον εαυτό σου έχω πρόβλημα και χρειάζομαι βοήθεια. Γιατί αν το σκεφτείς όλα έχουν έναν βαθμό δυσκολίας και όλα λύνονται σιγά σιγά. Και η καθαρή ζωή έχει δυσκολίες. Εμείς τώρα είμαστε σε αυτή τη φάση».


«Ένας κύκλος έκλεισε και ένας άλλος ανοίγει»

Δομές του ΚΕΘΕΑ συνεχίζουν να βγαίνουν. Άνθρωποι από κάθε μεριά της Ελλάδας. Τα «τσ» των Κρητικών, τα βαριά «λ» των Θεσσαλονικιών και των βορείων, οι πιο τραγουδιστές λέξεις των νησιωτών. Όλοι εκεί με ένα μενταγιόν στο λαιμό. Όλοι αγχωμένοι για τον κόσμο που κρέμεται από τα χείλη τους. Γίνεται αναφορά στην υπόθεση των οροθετικών γυναικών και της πρόσφατης δικαστικής δικαίωσής τους. Ήταν το ΚΕΘΕΑ που πρωτοστάτησε απέναντι στο πρωτόγνωρο κυνήγι μαγισσών της τότε κυβέρνησης και της ηγεσίας του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Το θέατρο δονείται σε ένα κράμα χαράς και συγκίνησης όταν ένας απόφοιτος ηλικίας 60+ παρουσιάζεται και λέει ότι είναι εδώ «μετά από 40 χρόνια χρήσης». Ακόμα και θεραπευτές από άλλες δομές συγκλονίζονται. «Ίσως δεν έχουμε δει άλλη περίπτωση με τόσα χρόνια χρήσης και σήμερα αποφοιτά».
Και μετά την αποφοίτηση; Σχεδόν και οι 137 της σκηνής στάθηκαν στο ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει. «Ένας κύκλος έκλεισε και ένας άλλος ανοίγει». Η Αφροδίτη μου λέει: «Το σημαντικό είναι να καταλάβεις ότι είναι ένας καθημερινός αγώνας. Θα τον δίνεις κάθε μέρα για όλη σου την ζωή. Δεν σταματάς ποτέ. Και σε όσες δυσκολίες έρχονται εγώ έμαθα να λέω στον εαυτό μου να μην τα παρατάει γιατί μ΄ αρέσει έτσι όπως είμαι τώρα. Το πιο εύκολο είναι να γυρίσεις στα παλιά. Αλλά πλέον έχουμε μάθει να το πολεμάμε. Και το ΚΕΘΕΑ σε μαθαίνει αυτό ακριβώς το πράγμα. Να μην έχεις ανάγκη τίποτα περισσότερο από την θέλησή σου να σταθείς στα πόδια σου».
Στο περπάτημα για το αυτοκίνητο δεν βλέπεις άνθρωπο να μην χαμογελάει. Η χαρά μου, ή χαρά για την χαρά του άλλου, η θέληση, η αλληλεγγύη. Η χαρά του αποφοίτου και η χαρά του θεραπευτή του. Συναίσθημα επαναστατικό. Και όταν η γνώση (επιστημονικό προσωπικό, θεραπευτές) συναντάει την θέληση (μέλη της κοινότητας) τότε είναι οι «πρέζες», και όχι οι άνθρωποι, που πεθαίνουν.


Ψηφιακός εκφοβισμός / cyberbullying: πιο επικίνδυνη απειλή απ’ όσο πιστεύουν οι γονείς

3
Λευτέρης Ξυκομηνός


Το φαινόμενο του παιδικού και εφηβικού ψηφιακού εκφοβισμού, γνωστό και ως «cyberbulling», έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Σίγουρα οι μεγαλύτεροι ηλικιακά έχουμε κάποιες εμπειρίες από τα σχολικά μας χρόνια, με διάφορους συμμαθητές που ασκούσαν ψυχολογική ή σπανιότερα σωματική βία και ακολούθως αντιμετωπίζαμε επιτυχώς αυτές τις καταστάσεις μόνοι μας ή/και με την αρωγή των δασκάλων και καθηγητών, όμως οι καιροί έχουν αλλάξει. Ακριβώς επειδή οι εποχές άλλαξαν και εν παραλλήλω η τεχνολογία μαζί με το Διαδίκτυο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, ή άσκηση βίας αντίστοιχα έχει μεταλλαχτεί και ταυτόχρονα διογκωθεί. Αυτό που όμως συνιστά ένα άκρως ανησυχητικό προβληματισμό, είναι ότι οι γονείς δεν έχουν αντιληφθεί την επικινδυνότητα του cyberbulling, λόγω του ότι δεν υπήρχε ως φαινόμενο στην δική τους εποχή.




Σύμφωνα με την έρευνα «GrowingUpOnline – ConnectedKids», η οποία πραγματοποιήθηκε από την Kaspersky Lab και το ινστιτούτο «iconKids&Youth», το cyberbullying αποτελεί μια πολύ πιο επικίνδυνη απειλή για τα παιδιά απ’ ό,τι πολλοί γονείς νομίζουν. Για την πλειοψηφία των νεαρών θυμάτων της διαδικτυακής παρενόχλησης, οι συνέπειες περιλαμβάνουν σοβαρά προβλήματα για την υγεία και την κοινωνικοποίηση.
Η έννοια του cyberbullying περιλαμβάνει τον σκόπιμο εκφοβισμό, την παρενόχληση ή/ και την κακοποίηση που τα παιδιά και οι έφηβοι ενδέχεται να υποστούν στο Διαδίκτυο. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας, είναι ότι τα παιδιά ηλικίας 8-16 ετών, φαίνεται να είναι πολύ πιο προσεκτικά σε σχέση με αυτή την απειλή από τους γονείς τους. Σύμφωνα με την έρευνα, το 13% των παιδιών και το 21% των γονέων θεωρούν το cyberbullying ως μια ακίνδυνη απειλή. Την ίδια στιγμή, το 16% των παιδιών δήλωσε ότι φοβάται περισσότερο πώς θα πέσει θύμα εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο σε σχέση με τα offline περιβάλλοντα, ενώ το 50% δήλωσε ότι φοβάται εξίσου τον εκφοβισμό στην πραγματική και την ψηφιακή ζωή.



Οι γονείς δεν θα πρέπει να υποτιμούν τους κινδύνους του cyberbullying. Παρά το γεγονός ότι η έρευνα έδειξε πως μόλις το 4% των παιδιών παραδέχτηκε ότι έχει πέσει θύμα εκφοβισμού στο Διαδίκτυο (σε σύγκριση με το 12% στην πραγματική ζωή), σε 7 από τις 10 περιπτώσεις δυστυχώς οι συνέπειες ήταν τραυματικές.
Όπως δείχνει η έρευνα, ο εκφοβισμός στο Διαδίκτυο επηρέασε σοβαρά τη συναισθηματική υγεία των παιδιών. Οι γονείς του 37% των θυμάτων σχολίασαν ότι τα παιδιά τους είχαν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Επίσης, στο 30% των περιπτώσεων υπήρξε επιδείνωση στις σχολικές επιδόσεις, ενώ στο 28% των θυμάτων cyberbullying παρατηρήθηκαν συμπτώματα κατάθλιψης. Επιπλέον, το 25% των γονέων δήλωσε ότι το cyberbullying είχε διαταράξει τον ύπνο των παιδιών, προκαλώντας μάλιστα εφιάλτες, όπως παρατήρησε το 21%. Ακόμη, το 26% των γονέων παρατήρησε ότι το παιδί του είχε αρχίσει να αποφεύγει την επαφή με άλλα παιδιά, ενώ το 20% ανακάλυψε ότι το παιδί του είχε συμπτώματα ανορεξίας.
Εξίσου ανησυχητικά είναι τα στατιστικά που δείχνουν ό,τι το 20% των παιδιών έχει υπάρξει μάρτυρας επιθέσεων διαδικτυακού εκφοβισμού σε άλλα άτομα, ενώ στο 7% αυτών των περιπτώσεων συμμετείχαν ακόμα και τα ίδια. Επίσης, η έρευνα αναδεικνύει ότι τα παιδιά συχνά κρύβουν περιστατικά διαδικτυακού εκφοβισμού από τους γονείς τους, καθιστώντας το έργο της προστασίας τους ακόμη πιο περίπλοκο, ευτυχώς όμως όχι ακατόρθωτο.



Ο Andrei Mochola, Head of Consumer Business της Kaspersky Lab, σχολίασε: «Στην προσπάθεια να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από τους κινδύνους, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι τα παιδιά ζουν τη ζωή τους, όχι μόνο στον πραγματικό, αλλά και στον εικονικό κόσμο, ο οποίος είναι εξίσου πραγματικός για αυτά. Στο Διαδίκτυο, τα παιδιά κοινωνικοποιούνται, μαθαίνουν νέα πράγματα, διασκεδάζουν και - δυστυχώς - μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσάρεστες καταστάσεις. Το cyberbullying είναι ένα από τις πιο επικίνδυνες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί στο Διαδίκτυο, καθώς μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του και να προκαλέσει προβλήματα για το υπόλοιπο της ζωής του. Η καλύτερη λύση σε αυτή την περίπτωση είναι να μιλήσετε με το παιδί σας και να χρησιμοποιείτε λογισμικό γονικού ελέγχου, το οποίο μπορεί να σας ειδοποιεί για τυχόν ύποπτες αλλαγές στις σελίδες του στα κοινωνικά δίκτυα».



Εν κατακλείδι, οι γονείς οφείλουν να έχουν αυξημένη εγρήγορση όσον αφορά το cyberbullying, έχοντας καλές σχέσεις με τα παιδιά τους. Οι καλές σχέσεις, ουσιαστικά χτίζουν μια γέφυρα εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων και παιδιών, η οποία ακολούθως προσφέρει μεγαλύτερη οικειότητα και ως εκ τούτου ωθεί τα παιδιά να μοιραστούν με τους γονείς μια ενδεχόμενη εμπειρία cyberbullying που βιώνουν. Εξίσου σημαντικό, είναι οι γονείς να υιοθετήσουν την χρήση εξειδικευμένου λογισμικού γονικού ελέγχου, ώστε να αποκτήσουν καλύτερη εποπτεία των παιδιών όταν αυτά χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο.











Δυσαρεστημένος με το σχολείο σχεδόν ένας στους δύο έφηβους

Ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών, που φτάνει έως και το 40%, νιώθουν πίεση, δεν αντλούν ικανοποίηση από το σχολείο, δεν είναι ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους με τους καθηγητές και τους συμμαθητές τους, η επίδοσή τους είναι χαμηλή και μπορεί να υφίστανται σχολικό εκφοβισμό.
Αυτό αποδεικνύει η πανελλήνια έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών, που έγινε από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής. Δύο στους τρεις εφήβους (63,3%) απάντησαν ότι τους αρέσει το σχολείο. Η ικανοποίηση από το σχολείο μειώνεται σημαντικά με την ηλικία των εφήβων: έτσι, ενώ οι 11χρονοι έφηβοι δηλώνουν ικανοποιημένοι από αυτό σε ποσοστό 83,9%, το ποσοστό για τους 13χρονους μειώνεται σε 57,1% και για τους 15χρονους σε 48,9%. Ένας στους τρεις μαθητές (32%) νιώθει πιεσμένος από τη δουλειά του σχολείου.
Μεγαλώνοντας οι έφηβοι, αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό πίεση (το 44,5% των 15χρονων). Το 7,5% των εφήβων ανέφεραν εκφοβισμό άλλου μαθητή στο σχολείο τουλάχιστον δύο φορές το μήνα κατά το προηγούμενο δίμηνο. Οι συχνότερες μορφές εκφοβισμού είναι τα λεκτικά πειράγματα (7,8% του συνόλου των μαθητών), τα πειράγματα/χειρονομίες σεξουαλικού περιεχομένου (6,6%), η διάδοση ψεμάτων και φημών (4,9%) και ο αποκλεισμός από κοινές παρέες και δραστηριότητες. Η χρήση σωματικής βίας και άλλοι τρόποι εκφοβισμού, αναφέρθηκαν σε ποσοστά χαμηλότερα του 2,0%.





Sexting, η "μόδα" που παγιδεύει τους εφήβους

 Αποτέλεσμα εικόνας για sexting κινητο

Πληθαίνουν στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος οι καταγγελίες για εκβιασμούς σε εφήβους.



Τα παιδιά κάνουν λάθη. Τα παιδιά μπορούν να γίνουν πολύ σκληρά. Αυτές οι δύο αλήθειες, ξεχειλωμένες στον υπερθετικό τους, «πρωταγωνιστούν» στην ιστορία που φέρνει στο φως σήμερα η «Κ». Μια υπόθεση που αφορά τη 14χρονη Μ. (δεν αποκαλύπτουμε τα στοιχεία της για προφανείς λόγους), αλλά θα μπορούσε να αφορά περίπου οποιονδήποτε.

Απέναντί μου κάθεται η μητέρα της. Η κ. N.M. γνώριζε τι είναι το sexting, η μόδα της αποστολής προκλητικών φωτογραφιών μέσω κινητών τηλεφώνων, όχι όμως ότι έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις και στην Ελλάδα. «Μια μέρα ήρθε η κόρη μου και μου είπε ότι κυκλοφόρησαν γυμνές φωτογραφίες μαθητριών του σχολείου μέσω facebook. Της θύμισα να είναι προσεκτική, πως ό,τι γράφεται στο Ιντερνετ μένει. Σαν να της έλεγα “πήγαινε κάνε τα ίδια”». Για μια στιγμή διστάζει, αλλά αμέσως συνεχίζει με φόρα. Αυτή η οικογένεια έχει περάσει έναν κανονικό «Γολγοθά» τον τελευταίο καιρό, δεν είναι ώρα για δειλίες.

«Εμαθα τι συνέβαινε όταν μια μέρα μπήκα στον λογαριασμό της στο facebook, όπως συνηθίζω αραιά και πού για να έχω έναν έλεγχο. Εγραφε σε φίλη της ότι θέλει να αυτοκτονήσει, ότι δεν άντεχε άλλο. Τη ρώτησα, μου τα είπε όλα κλαίγοντας». Λίγο καιρό νωρίτερα, η Μ. είχε γνωρίσει έναν 17χρονο, με τον οποίο είχαν ξεκινήσει να ανταλλάσσουν μηνύματα. Κάποια στιγμή, εκείνος την έπεισε να του στείλει μια γυμνή φωτογραφία της μέσω snapchat (σ.σ. υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης που επιτρέπει στους χρήστες να ανταλλάσσουν φωτογραφίες, που διαγράφονται μετά την παραλαβή τους). Το έκανε νομίζοντας ότι η φωτογραφία θα διαγραφεί αμέσως. Δυστυχώς, ο νεαρός φωτογράφισε την εικόνα με ένα δεύτερο κινητό. Την έστειλε σε ένα φίλο του. «Ο φίλος του σε έναν άλλο φίλο του κ.ο.κ. Σε έξι ώρες, η εικόνα του παιδιού μου είχε κυκλοφορήσει παντού». Σημειωτέον, οι έφηβοι σήμερα έχουν 2.000-3.000 φίλους ο καθένας στο facebook.

Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Η Μ. άρχισε να λαμβάνει εκατοντάδες υβριστικά μηνύματα από συμμαθητές, μαθητές μεγαλύτερων τάξεων, ακόμα και από άλλα σχολεία. «Είσαι πουτ...» η μόνιμη επωδός. Οι μέρες περνούσαν, το μένος δεν κόπαζε, ενώ η επίμαχη φωτογραφία διακινούνταν ακόμα και από γονείς μαθητών. Η οικογένεια απευθύνθηκε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Εκεί τους είπαν ότι μπορούν να καταθέσουν καταγγελία: η διακίνηση γυμνών φωτογραφιών ανηλίκων κάτω των 15 ετών θεωρείται κακούργημα. «Προφανώς όσοι το έκαναν δεν το γνώριζαν. Βρεθήκαμε σε τρομερό δίλημμα», λέει η κ. Ν.Μ. «Πώς στρέφεσαι εναντίον όλου του σχολείου; Εμείς θέλαμε να τελειώσει, όχι να προκαλέσουμε πόλεμο». Στο μεταξύ, το bullying είχε ξεφύγει από τα ιντερνετικά όρια. Πλέον, τα παιδιά κορόιδευαν ανοιχτά τη Μ. στον δρόμο.

Η μεγαλύτερη απογοήτευση ήταν η στάση του σχολείου. Σε συνάντηση που έγινε, ο διευθυντής αποκάλεσε την κοπέλα «χυδαία», πιέζοντας τους γονείς να την μετακινήσουν σε άλλο σχολείο. Πράγματι, αποφάσισαν να την εγγράψουν σε άλλο σχολείο, αλλά κάποιοι απειλούσαν ότι θα στείλουν τη φωτογραφία και εκεί. Αλλαξαν πόλη. Τώρα τα πράγματα έχουν ησυχάσει. Αραιά και πού εμφανίζονται περίεργα μηνύματα, αλλά η Μ., με τους γονείς της από κοντά, έχει μάθει να τα αντιπαρέρχεται. Συνεχίζουν να συμβουλεύονται παιδοψυχολόγο.

«Εχω ένα πολύ καλό παιδί, καλή μαθήτρια, του 20, και με μυαλό, υπεύθυνη. Εκανε ένα λάθος. Που σημαίνει ότι κάναμε κι εμείς κάποιο λάθος», λέει η κ. Ν.Μ. «Είναι η πρώτη γενιά που μεγαλώνει με τόσα εργαλεία, δεν ξέρεις πώς να διαχειριστείς αυτές τις ελευθερίες. Εμείς ήμασταν η γενιά που καταπιέστηκε, δεν ήθελες να τραβήξει και το παιδί σου τα ίδια. Ομως δεν είναι έτσι. Χρειάζεται προσοχή, έλεγχος. Τα βλέπεις που ντύνονται έτσι, που είναι κοκέτες, η μία αντιγράφει την άλλη, συμπεριφέρονται και μιλούν πιο ώριμα απ’ ό,τι εμείς στην ηλικία τους, αλλά τελικά είναι παιδιά. Σήμερα ήταν το δικό μου, αύριο μπορεί να είναι κάποιου άλλου».

Στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος φτάνουν συχνά ανάλογες καταγγελίες. Φωτογραφίες αποστέλλονται στο πλαίσιο φλερτ, αποθηκεύονται και διακινούνται σε γνωστούς και αγνώστους. Εφηβες πέφτουν θύματα εκβιασμού, απειλών, ταπείνωσης. Σε μια περίπτωση, νεαρός απειλούσε μια κοπέλα «στείλε μου κι άλλες, αλλιώς θα στείλω αυτές στον μπαμπά σου». Σύμφωνα με την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Φαίδρα Λογοθέτη, πίσω από το sexting μπορεί να κρύβεται από μια απλή εφηβική περιέργεια μέχρι χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η προσπάθεια της έφηβης να γίνει αποδεκτή. Χρειάζεται εγρήγορση. «Το μόνο που μπορεί να κάνει ο γονιός είναι να εξηγήσει στο παιδί του τους κινδύνους και να συζητήσει μαζί του πώς μπορεί να προστατευθεί. Σημαντικό είναι, επίσης, να επιβάλλει όρια σε σχέση με την ασφαλή χρήση κινητού και υπολογιστή, να μπλοκάρει την πρόσβαση σε επικίνδυνες εφαρμογές και, ναι, να γνωρίζει τους κωδικούς πρόσβασης».


«Μεγάλωσα στη φυλακή και τελικά δεν αξίζει...»
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 15-2-2015

Ο εγκλεισμός των ανηλίκων στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η τελευταία επιλογή των Αρχών, αφού το 80% μετά την αποφυλάκισή του οδηγείται ξανά στις φυλακές για νέα αδικήματα.

«Ηταν σκληρό. Αναρωτιόμουν γιατί μου φέρονται έτσι», λέει ο Κώστας για την πρώτη ημέρα που πέρασε την πύλη του Καταστήματος Κράτησης Νέων στον Αυλώνα. Ηταν 2008 και αυτός 16 ετών. Ο υπαστυνόμος που είχε χειριστεί την υπόθεσή του, τηλεφώνησε τότε σε φίλο του σωφρονιστικό. Αγωνιούσε για την τύχη του εφήβου στη φυλακή. «Να τον προσέχεις», του είπε. «Φαίνεται καλοσυνάτο παιδί». Σε σύντομο διάστημα μετά την αποφυλάκισή του, όμως, συνελήφθη ξανά για ληστείες και κλοπές. Πρόσφατα, πίσω από τους ίδιους τοίχους πάλι, πληροφορήθηκε τις προγραμματικές δηλώσεις του νέου υπουργού Δικαιοσύνης, Νίκου Παρασκευόπουλου: πως ανήλικοι με αντίστοιχα παραπτώματα δεν θα φυλακίζονται. Αν αυτό το μέτρο ίσχυε στα δικά του χρόνια, ο Κώστας σκέφτεται ότι μπορεί να ήταν διαφορετική η εξέλιξή του.

«Η πορεία της επανένταξης είναι καλύτερη όταν δεν έχει περάσει ένας νέος σε εγκλεισμό», λέει στην «Κ» ο κ. Παρασκευόπουλος. Εξηγεί ότι η φυλάκιση θα προβλέπεται μόνο για ανηλίκους ηλικίας 15-18 ετών που έχουν διαπράξει ανθρωποκτονία. «Αυτοί είτε είναι ελάχιστοι είτε δεν υπάρχουν. Επομένως, θα στερηθούν οι φυλακές την πελατεία τους», λέει. Τον περασμένο Οκτώβριο περίπου 25 ανήλικοι 15-18 ετών μεταφέρθηκαν από τα Καταστήματα Κράτησης Νέων Βόλου και Αυλώνα στις φυλακές Κορίνθου, ικανοποιώντας πάγιο αίτημα του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Συνηγόρου του Πολίτη για διαχωρισμό τους από μεγαλύτερους κρατούμενους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τριμελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων Αθηνών, την περίοδο 2013-2014 σε περίπου 50 υποθέσεις αποφασίστηκε ο ποινικός σωφρονισμός.

Ο εγκλεισμός, πάντως, των ανηλίκων στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η τελευταία επιλογή των Αρχών. Στα 13 του ο Κώστας είχε σταλεί στο Ιδρυμα Αγωγής Ανηλίκων Βόλου, ανοιχτή δομή που λειτουργεί ως αναμορφωτήριο. Από εκεί το έσκασε, όπως συχνά συμβαίνει και με άλλα παιδιά. Αντίστοιχα ο Χρήστος, συγκρατούμενός του σήμερα στον Αυλώνα, άρχισε να απασχολεί τη Δικαιοσύνη από τα 11 του έτη. Τότε είχε σπάσει μαζί με φίλους του την τζαμαρία ενός Goody’s στον Πειραιά. Συνέχισε στα επόμενα χρόνια να διαπράττει μικροκλοπές. «Μου είχαν δώσει ευκαιρίες. Ερχόταν και στο σπίτι μια επιμελήτρια ανηλίκων. Εγώ όμως έκανα πολλά λάθη. Νόμιζα ότι δεν πρόκειται ποτέ να πάω φυλακή, ώσπου έγινα 16 και με έπιασαν ξανά», λέει σε τηλεφωνική μας επικοινωνία.

Υποτροπή μετά τη φυλάκιση

Τους πρώτους έξι μήνες μετά την αποφυλάκισή του ο Κώστας εργάστηκε σε ταβέρνα. «Μετά όμως πάλι έμπλεξα», λέει σε τηλεφωνική μας συνομιλία μέσα από τον Αυλώνα. «Με πλεύρισαν οι ίδιες παρέες. Αρχισα χρήση κοκαΐνης. Και όταν δεν μου έφταναν τα λεφτά ξεκίνησα τις ληστείες. Χωρίς καλυμμένα χαρακτηριστικά. Δεν με ένοιαζε».

Η πιο πρόσφατη έρευνα για την υποτροπή νεαρών κρατουμένων έγινε το 2000 από τον καθηγητή Νέστορα Κουράκη στο Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε διάστημα επτά ετών (1993-1999) οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 80% των ανήλικων κρατουμένων που είχαν πρωτοσυναντήσει στον Κορυδαλλό και στην Κασσαβέτεια οδηγήθηκαν ξανά στις φυλακές για νέα αδικήματα μετά την αποφυλάκισή τους. «Η πρώτη εμπλοκή τους και ο εγκλεισμός τους σε ίδρυμα ή σωφρονιστικό κατάστημα ήταν για 10-12 μήνες. Χρόνος αντικειμενικά σύντομος, αλλά αρκετός για να εξοικειωθούν με την έννοια της φυλακής και να διδαχθούν την τεχνογνωσία του εγκλήματος από άλλους, πιο έμπειρους συγκρατουμένους τους», αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας.

Εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, ο Πάνος Λάμπρου, μέλος της πολιτικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, ζητάει την κατάργηση των φυλακών ανηλίκων. Τώρα εστιάζει και στην επόμενη μέρα. «Πολλά παιδιά δεν έχουν ένα σταθερό και στέρεο πλαίσιο γι’ αυτό πρέπει να υπάρξουν ανοιχτές δομές φροντίδας, ώστε η μετάβαση να είναι ομαλή», επισημαίνει.

Στο υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρουν ότι εξετάζουν αυτούς τους εναλλακτικούς θεσμούς και ότι το θέμα των ανηλίκων είναι άμεσης προτεραιότητας, γι’ αυτό και ήταν ψηλά στις προγραμματικές δηλώσεις, πάνω από εκείνο των φυλακών υψίστης ασφαλείας. Επιμελητές ανηλίκων με τους οποίους μίλησε η «Κ» επισημαίνουν την ανάγκη στήριξης του εξωιδρυματικού πλαισίου. Σήμερα είναι λιγότεροι από 80 για όλη την Ελλάδα και ορισμένοι καλούνται μετά τις συρρικνώσεις σε προσωπικό να ασχοληθούν και με υποθέσεις ενηλίκων.

«Αυτά τα παιδιά είναι δύσκολο να ξεφύγουν. Δεν υπάρχει πάντα κάποιος να τα υποδεχτεί», λέει στην «Κ» σωφρονιστικός υπάλληλος στον Αυλώνα. Ο πατέρας του Κώστα είναι 85 ετών και η μητέρα του πλησιάζει τα 70. «Δεν μπορούσαν να με ελέγξουν όταν ήμουν έφηβος», λέει. Οταν επιστρέψει σπίτι του, ο Χρήστος θα πρέπει να φροντίσει τη μητέρα του, τη γιαγιά του και τα δύο ανήλικα αδέλφια του. «Εγώ μεγάλωσα εδώ μέσα», σημειώνει για τη φυλακή. «Και βλέπω και σκέφτομαι ότι δεν αξίζει να φας όλα τα χρόνια σου εδώ».






ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ:  Παιδική μόδα θανάτου...
Γ. Καρβελάς Κοιν. Λειτουργός

Το άρθρο που ακολουθεί έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα «ΕΥΒΟΪΚΗ ΓΝΩΜΗ»  στις αρχές του 1993, πριν είκοσι δύο  περίπου χρόνια. Ήταν ένα βιωματικό άρθρο, που παρουσίαζε την σχετικά νέα τότε Θεραπευτική Κοινότητα για έφηβους, «ΣΤΡΟΦΗ». Δυστυχώς εδώ και χρόνια  τα ναρκωτικά έχουν μπει για τα καλά στη ζωή των παιδιών μας. Διαβάστε το με προσοχή για να διαπιστώσετε  ότι δεν αρκεί να χτυπά  κανείς  το καμπανάκι του κινδύνου, χρειάζεται να έχουμε όλοι μας ανοιχτά τα αυτιά για να το ακούμε...


«ΣΤΡΟΦΗ», Φυλής, κάπου στο κέντρο της Αθήνας. Σ΄ ένα παλαιό όμορφο κτίριο βρίσκεται η ανοιχτή θεραπευτική κοινότητα για έφηβους.

Η πρώτη έκπληξη ήρθε με το άνοιγμα της πόρτας, ένα κοριτσάκι όχι περισσότερο από 15 χρόνων, μια γλυκιά, ευγενική φυσιογνωμία πρόσχαρα με καλημέριζε. Και δεν ήταν το μόνο, λίγο αργότερα είδα ένα 14χρονο χρήστη αγόρι που είχε προλάβει να κάνει και σε αναμορφωτήριο. Κι όμως ήταν ένα παιδάκι, ένα παιδάκι φυσιογνωμικά όπως πιθανόν το δικό σας παιδί.

«Να το έβλεπαν…» σκέφτηκα, για κάποιους γονείς που θεωρούν πως το δικό τους παιδί δεν κινδυνεύει. Την σκέψη μου επιβεβαίωσαν όλες σχεδόν οι ιστορίες που άκουσα.

Μέσα στη «Στροφή» ήταν παιδιά απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις, κυρίως όμως από τη μεσαία. Με οικογένεια και τους δύο γονείς, έτσι ώστε να ταράζεται η θεωρία περί παιδιών διαλυμένων οικογενειών. Με δύο λόγια, σχηματικά θα έλεγα, είδα αν θέλετε και το δικό σας παιδί.

Χασίς, χάπια, σιρόπια, διάφορα υποκατάστατα και τέλος ηρωίνη, η συνηθισμένη  πορεία χρήσης που κάποια απ’ αυτά τα παιδιά χρειάστηκαν μόνο λίγους μήνες για να ολοκληρώσουν. Παιδιά σε μια ηλικία που θα έπρεπε να παίζουν αμέριμνα και να ασχολούνται με τα μαθήματά τους, αυτά είχαν αρχίσει να χαπακώνουν και λίγο αργότερα να τρυπούν το κορμί και την ψυχή τους. Κλοπές και πορνεία, η βία της πιάτσας σύντροφος από τόσο μικρή ηλικία. 


Όσο περνούσε η ώρα ένα τεράστιο γιατί φούντωνε μέσα μου. Γιατί αυτά τα παιδιά που είναι σαν όλα τ’ άλλα, έγιναν χρήστες. Μια απάντηση μου έδωσε ο Χρήστος: «Ένιωθα να μην αξίζω, ενώ ήθελα να διαφέρω. Πίστευα πως έλεγχα την κατάσταση. Δεν είχα την ευκαιρία να αποδείξω τίποτα ούτε καν στον εαυτό μου. Χαπακωνόμουν, αργότερα τρυπιόμουν και ξέχναγα,  είχα φτιάξει τον κόσμο μου. Το ότι ήταν ψεύτικος ούτε που το σκεφτόμουν. Ναι και βέβαια ήξερα τον κίνδυνο, αλλά σου είπα πίστευα ότι το έλεγχα. Ο κίνδυνος δεν αφορούσε εμένα, εγώ πίστευα πως ήμουν καλά.»

Ένιωσα αμηχανία, φοβήθηκα.  Το ίδιο διαπίστωσα πως συμβαίνει και με το προσωπικό, δύο ταυτόχρονες εισαγωγές 14χρονων τους είχε θορηβήσει. Ίσως είναι τυχαίο, όμως παρατηρείται μια μείωση του μέσου όρου ηλικίας έναρξης της χρήσης. Όσο για τους λόγους που ξεκινά κάποιος της χρήση, αυτοί όλο και γίνονται επιφανειακότεροι. Τελικά το παιχνίδι ζωής και θανάτου, μέσω των ναρκωτικών, έχει γίνει ΜΟΔΑ;… 

Υ.Γ.( Σύγχρονο) Το άρθρο αυτό γράφτηκε με σκοπό να δημοσιευτεί σε μια τοπική εφημερίδα με ευρύ αναγνωστικό κοινό, με στόχο να προβληματίσει και με απώτερη φιλοδοξία να  κινητοποιήσει. Δεν ήταν λοιπόν δυνατόν να εμπεριέχει την  κοινωνιολογική ή ψυχιατρική τεκμηρίωση που ήδη την εποχή εκείνη είχε αναπτυχθεί.   
  

 

Η "συνταγή" που σώζει παιδιά

Η ιστορία που ακολουθεί μπορεί να τοποθετείται σ’ ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα, με χρήση εξελιγμένων μέσων εκπαίδευσης, να αναφέρεται σε γεγονότα που ως κοινωνία δεν έχουμε ζήσει, και δεν πρέπει να ζήσουμε, όμως με άγγιξε γιατί στο πρόσωπο της δασκάλας αυτής της ιστορίας βρήκα το ουσιαστικό ενδιαφέρον και την πραγματική αγάπη για τα παιδιά.
Την επέλεξα γιατί αξίζει να τη διαβάσουμε όλοι: γονείς, πρωτίστως οι εκπαιδευτικοί, εμείς του χώρου της προστασίας των ανηλίκων, αλλά και γιαγιάδες, παππούδες, που νιώθουν το παιδί του παιδιού τους, δυο φορές παιδί τους.
Σχόλιο:  Γ. Καρβελάς

Πριν από μερικές βδομάδες, πήγα στην τάξη του Τσέις για ενισχυτική διδασκαλία.  Είχα στείλει ένα Email στην δασκάλα του Τσέις ένα βράδυ όπου έγραφα «Ο Τσέις επιμένει πως αυτές οι ασκήσεις που έχει για το σπίτι είναι μαθηματικά – αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι τον πιστεύω. Βοήθεια, παρακαλώ». Μου απάντησε αμέσως λέγοντας: «Κανένα πρόβλημα, μπορώ να καθίσω μαζί του μετά το σχολείο οποιαδήποτε στιγμή». Κι εγώ της λέω «Όχι, όχι αυτόν. Αυτός το καταλαβαίνει. Εμένα βοηθήστε». Και κάπως έτσι κατέληξα μπροστά σ’ έναν μαυροπίνακα σε μια άδεια αίθουσα της πέμπτης δημοτικού κοιτάζοντας επίμονα σειρές σχημάτων που για την δασκάλα του Τσέις ήταν «αριθμοί».
Στάθηκα λίγο μπροστά στον πίνακα ενώ η δασκάλα του Τσέις κάθισε πίσω μου, βυθισμένη στο γραφείο της και με ήρεμη φωνή προσπαθούσε να με κάνει να καταλάβω τον «νέο τρόπο που διδάσκουμε τη διαίρεση». Ευτυχώς για μένα, δεν χρειάστηκε να ξεμάθω πολλά, γιατί ποτέ μου δεν κατάλαβα τον «παλιό τρόπο που διδάσκαμε τη διαίρεση». Μου πήρε μία ολόκληρη ώρα να λύσω ένα πρόβλημα, αλλά  η δασκάλα του Τσέις με είχε συμπαθήσει και έδειξε κατανόηση. Στο βιογραφικό της συμπεριλαμβανόταν και μία συνεργασία παλιότερα με την ΝΑΣΑ, κάτι που μας έκανε να έχουμε πολλά κοινά.
Έπειτα, καθίσαμε για λίγα λεπτά και συζητήσαμε για την διδασκαλία των παιδιών και τι ιερό καθήκον  και ευθύνη που είναι. Συμφωνήσαμε πως μαθήματα όπως η ανάγνωση και τα μαθηματικά είναι τα λιγότερο σημαντικά που διδάσκονται σε μια τάξη. Μιλήσαμε για την διαμόρφωση αυτών των μικρών ψυχών που θα συνεισφέρουν αργότερα στην κοινωνία μας, και μιλήσαμε για το κοινό μας όνειρο να αποτελείται αυτή η κοινωνία από ανθρώπους με αισθήματα και υψηλά ιδανικά.
Κι έπειτα μου είπε το εξής: 
Κάθε Παρασκευή απόγευμα, η δασκάλα του Τσέις ζητά από τους μαθητές της, να βγάλουν ένα κομμάτι χαρτί και να γράψουν τα ονόματα τεσσάρων παιδιών με τα οποία θα ήθελαν να κάτσουν μαζί την επόμενη εβδομάδα. Τα παιδιά ξέρουν ότι αυτές τους οι επιθυμίες μπορεί να πραγματοποιηθούν μπορεί όμως και όχι. Ζητάει επίσης από τα παιδιά να ονομάσουν έναν μαθητή που πιστεύουν ότι ήταν ο εξαιρετικός «πολίτης» της τάξης, δηλαδή όχι μόνο να είναι καλός στα μαθήματα  αλλά συνολικά να έχει την καλύτερη εικόνα. Οι ψήφοι τους παραδίδονται σε αυτήν κατ’ ιδίαν.
Και κάθε Παρασκευή απόγευμα, αφού οι μαθητές πάνε σπίτι, η δασκάλα του Τσέις βγάζει αυτά τα χαρτιά, τα τοποθετεί μπροστά της και τα μελετά. Ψάχνει για μοτίβα.
Ποιον δεν θέλει κανείς να έχει διπλανό;
Ποιος δεν ξέρει καν ποιον να ζητήσει για διπλανό;
Ποιος περνάει απαρατήρητος και δεν προτείνεται ποτέ;
Ποιος είχε όλα τα παιδιά φίλους την προηγούμενη βδομάδα και κανέναν αυτή τη βδομάδα;
 Βλέπετε, η δασκάλα του Τσέις δεν ψάχνει καινούργιο διάγραμμα θέσεων ή «εξαιρετικούς πολίτες». Η δασκάλα του Τσέις ψάχνει για μοναχικά παιδιά. Ψάχνει για παιδιά που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με άλλα παιδιά. Εντοπίζει τα παιδιά εκείνα που περνούν απαρατήρητα στην κοινωνική ζωή της τάξης. Ανακαλύπτει ποιων τα προτερήματα περνούν απαρατήρητα από τους συμμαθητές τους. Και εντοπίζει -αμέσως- ποιος διαπράττει και ποιος υφίσταται τη σχολική βία (bullying).

Ως δασκάλα, γονιός και άνθρωπος που αγαπάει όλα τα παιδιά  θεωρώ ότι αυτή είναι η πιο έξυπνη στρατηγική αγάπης που έχω δει ποτέ μου. Είναι σαν να παίρνεις την ακτινογραφία της τάξης και να κοιτάς κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων και μέσα στις καρδιές των παιδιών. Είναι σαν να βγάζεις χρυσό απ’ το χρυσορυχείο. Ο χρυσός είναι αυτά τα παιδιά που χρειάζονται λίγη βοήθεια, που χρειάζονται τους ενήλικες να επέμβουν και να τα ΔΙΔΑΞΟΥΝ πώς να κάνουν φίλους, πώς να ζητήσουν από τους άλλους να παίξουν, πώς να συμμετέχουν σε μία ομάδα και πώς να μοιραστούν τα χαρίσματα τους με τους άλλους. 
Μ' αυτό τον τρόπο αποθαρρύνεται τη σχολική βία (bullying) γιατί ο κάθε δάσκαλος γνωρίζει πως το bullying συμβαίνει όταν απουσιάζει και τα παιδιά που το υφίστανται φοβούνται να το μαρτυρήσουν. Η αλήθεια αποκαλύπτεται σε αυτά τα προσωπικά μικρά χαρτιά.
Ενώ η δασκάλα του Τσεις εξηγούσε αυτή την απλή, πανέξυπνη ιδέα, την κοιτούσα με ορθάνοιχτο το στόμα. «Πόσο καιρό χρησιμοποιείς το σύστημα αυτό;» ρώτησα.
Από τη σφαγή στο λύκειο Κολουμπάιν, είπε. Κάθε Παρασκευή μετά το Κολουμπάιν.
Θεέ και Κύριε.
Αυτή η υπέροχη γυναίκα παρακολούθησε τι έγινε στο Κολουμπάιν γνωρίζοντας πως ΟΛΗ Η ΒΙΑ ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Όλη η εξωτερική βία είναι αποτέλεσμα της εσωτερική μοναξιάς. Παρακολουθούσε την τραγωδία αυτή ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ πως τα παιδιά που δεν τα προσέχει κανείς κάποια στιγμή θα κάνουν οτιδήποτε μόνο και μόνο για να τα προσέξουν.
Κι έτσι αποφάσισε να αρχίσει να πολεμάει την βία από νωρίς και συχνά, και με τον κόσμο που είναι κοντά της. Αυτό που κάνει η δασκάλα του Τσέις όταν κάθεται στην άδεια αίθουσα και μελετά αυτές τις λίστες που είναι γραμμένες από τρεμάμενα 11χρονα χέρια είναι να ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Είμαι πεπεισμένη γι’ αυτό. Σώζει ζωές!!
Κι αυτό που έμαθε αυτή η μαθηματικός χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα, είναι κάτι που ήδη γνώριζε: Πως τα πάντα, ακόμα κι η αγάπη και η αίσθηση του να ανήκεις κάπου, έχουν ένα μοτίβο. Κατάφερε να  βρίσκει αυτά τα μοτίβα μέσα από αυτές τις λίστες σπάζοντας τους κώδικες της προβληματικής επικοινωνίας. Και όχι μόνο αυτό δίνει εδώ και χρόνια στα μοναχικά παιδιά την βοήθεια που χρειάζονται. Γι’ αυτήν, όλα είναι αγάπη, ακόμα και τα μαθηματικά. Πραγματικά εκπληκτικό!!
Η δασκάλα του Τσέις παίρνει σύνταξη φέτος, μετά από δεκαετίες που έσωζε ζωές. Τι ωραίος τρόπος να περάσεις την ζωή σου, ψάχνοντας μοτίβα αγάπης και μοναξιάς, να παρεμβαίνεις κάθε μέρα και να αλλάζεις την τροχιά του κόσμου μας.
Αγαπητοί συνάδελφοι εκπαιδευτικοί ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΕ, ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ. Είστε οι πρώτοι που δέχεστε τα πυρά, η πρώτη γραμμή, οι ανιχνευτές της προβληματικής επικοινωνίας και η μεγαλύτερη και μοναδική ελπίδα που έχουμε για έναν καλύτερο κόσμο. Αυτό που κάνετε στις τάξεις όταν κανείς δεν παρακολουθεί, είναι η μεγαλύτερη ελπίδα μας.
Δάσκαλοι -δασκάλες- έχετε  εκατομμύρια γονείς πίσω σας που ψιθυρίζουν όλοι μαζί: «Δεν μας νοιάζουν τα τυποποιημένα τεστ. Μας νοιάζει που μαθαίνετε στα παιδιά μας να είναι Άνθρωποι με αισθηματα και ιδανικά. Και σας ευχαριστούμε. Σας ευχαριστούμε που σώζετε ζωές».
Με Αγάπη-Όλοι Εμείς



 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου